ຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່າ ຜູ້ຊາຍຄົນໜຶ່ງຄິດ ແລະ ສົນທະນາກ່ຽວກັບການພັດທະນາໃນປະເທດຂອງຕົນເອງ ຄົນຈຳນວນຫຼາຍຮູ້ຈັກລາວ, ຄົນທົ່ວໄປຢ່າງເຊັ່ນເຈົ້າ ແລະ ຂ້ອຍ.
ຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່າລາວເປັນຜູ້ຈັດກອງປະຊຸມພາກປະຊາສັງຄົມຢ່າງໂປ່ງໃສ ແລະ ສັນຕິ ເປີດກວ້າງໃຫ້ທຸກຄົນ ທີ່ລວມທັງລັດຖະບານຂອງລາວເອງ.
ຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່າໃນຄືນໜຶ່ງເມື່ອສິບເດືອນກ່ອນ, ລາວໄດ້ຖືກຕຳຫຼວດເອີ້ນໃຫ້ຈອດລົດແລ້ວລາວກໍຫາຍຕົວໄປເລີຍ.
ຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່າ ພາບສຸດທ້າຍຂອງລາວຍ່າງລົງຈາກລົດຂອງລາວໄດ້ຖືກບັນທຶກໄວ້ໃນກ້ອງວົງຈອນປິດ ແລະ ຖືກສາຍໃຫ້ຄອບຄົວຂອງລາວເບິ່ງ ແຕ່ວ່າພາບຕົ້ນສະບັບບໍ່ເຄີຍຖືກນຳອອກມາວິເຄາະແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ.
ຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່າ ສະມາຊິກສະພາເອີຣົບ ແລະ ຄົນອື່ນໆ ໃນເອີຣົບໄດ້ອອກມາຮຽກຮ້ອງແລ້ວຮຽກຮ້ອງອີກເພື່ອໃຫ້ມີການປ່ອຍຕົວລາວກັບຄືນມາ ແຕ່ກໍບໍ່ໄດ້ຮັບການຕອບຮັບ.
ຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່ານັກເຄື່ອນໄຫວດ້ານສິດທິມະນຸດໃນປະເທດອື່ນໆ ຈະມີຄວາມຮູ້ສຶກແນວໃດເມື່ອເຫັນເຫດການນີ້ເກີດຂື້ນ.
ແລະ ລອງຈິນຕະນາການເບິ່ງວ່າປະເທດດັ່ງກ່າວກໍາລັງສະໝັກຕຳແໜ່ງໃນສະພາສິດທິມະນຸດແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ ໃນອີກບໍ່ດົນ.
ປະເທດທີ່ກ່າວມານັ້ນແມ່ນ ປະເທດລາວ, ແລະ ຜູ້ຊາຍຄົນນັ້ນກໍແມ່ນ ສົມບັດ ສົມພອນ.
ເຄທຣີນ ເດີດີຣຽນ (Katharine Derderian), ເຈົ້າໜ້າທີ່ອົງການນິລະໂທດກຳສາກົນ ດ້ານນະໂຍບາຍຕ່າງປະເທດຂອງສະຫະພາບເອີຣົບ. ສະບັບເຕັມທ່ານສາມາດອ່ານໄດ້ທີ່ນີ້.
ອະນາຄົດຂອງປະເທດລາວ: ພູມມີປະເທດ ທີ່ເປົ່າປ່ຽວ
The Economist: 26 ຕຸລາ 2013
ກຸ່ມກ້ອນການປົກຄອງລຶກລັບ ແລະ ອຳນາດມືດກອບໂກຍທີ່ດິນ ແມ່ນບັນຫາທີ່ແຜ່ກະຈາຍປົກຄຸມ ປະເທດ ທີ່ທຸກຍາກ
ຍົນໂດຍສານແອບັສ A320 ຖືກສັ່ງຜະລິດໂດຍ ພັນເອກ ມວມມາ ກາດດາຟີ (Muammar Quaddafi) ແຕ່ກໍ ໜ້າແປກໃຈທີ່ທ້າຍທີ່ສຸດມັນໄດ້ຕົກມາເປັນຊັບສິນໃນຄອບຄອງຂອງສາຍການບິນລາວ (Lao Airlines). ຖ້ານັ່ງຢູ່ບ່ອນ ນັ່ງຂ້າງປະຕູປ່ອງຢ້ຽມບິນຢູ່ເໜືອປະເທດລາວ ຄົນທີ່ເຂົ້າມາຢ້ຽມຢາມຈະສຳຜັດໄດ້ເຖິງຄວາມອ່ອນແອຂອງ ລັດ ເຊິ່ງຈະເຫັນວ່າການຕັດໄມ້ທຳລາຍປ່າເປັນແລວຍາວໄປຈົນຮອດຊາຍແດນປະເທດຈີນ. ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ແລະ ຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດ ທີ່ນັກວິທະຍາສາດຈາກມະຫາວິທະຍາໄລລັນດ໌ ແຫ່ງສວີເດັນ ທີ່ໄດ້ເລືອກເອົາປະເທດລາວໃຫ້ ເປັນພື້ນທີ່ທົດລອງເຕັກນິກໃໝ່ໃນການບໍລິຫານຈັດການກິດຈະກຳດ້ານເສດຖະກິດຈາກອາວະກາດ ເຊິ່ງໄດ້ມີ ການເຊື່ອມເຂົ້າກັນລະຫວ່າງຮູບພາບຈາກຈານດາວທຽມໃນຕອນກາງຄືນ ກັບຂໍ້ມູນການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ເຊິ່ງຈະສາ ມາດກະປະມານ ແຕ່ມີຄວາມທ່ຽງກົງໄດ້ຢ່າງໜ້າປະຫຼາດໃຈ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງຂອງກິດຈະກຳດ້ານກະຊິກຳ ແລະ ກິດຈະກຳທີ່ບໍ່ແມ່ນດ້ານກະສິກຳ. ສຳລັບປະເທດລາວ ມັນຍັງໝາຍເຖິງການບໍລິຫານຈັດການຜົນກະທົບຂອງ ເງິນຕາປະເທດຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມຈາກເທິງອາວະກາດ.
ຢູ່ເທິງພື້ນດິນ ທີ່ແຂວງພາກເໜືອ ກໍຄືແຂວງອຸດົມໄຊ ລົດຈິ໋ບທີ່ບຸກເຂົ້າໄປຕັດຕົ້ນໄມ້ຕາມຮ່ອມພູສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນລົດທີ່ຕິດປ້າຍທະບຽນຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມ. ສີ່ເມືອງໃນແຂວງດັ່ງກ່າວແມ່ນຖືວ່າເປັນເມືອງທີ່ເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວໄວທີ່ສຸດໃນປະເທດ ອີງຕາມນັກວິໄຈຈາກປະເທດສວີເດັນ (ລັດຖະບານລາວເຊິ່ງເປັນລັດທີ່ຕໍ່ຕ້ານຄວາມຄິດໃໝ່ໆ ໄດ້ສະໜອງຂໍ້ມູນໜ້ອຍທີ່ສຸດ) ການລົງທຶນລ້ວນສຸມໃສ່ດ້ານກະສິກຳປູກຝັງ, ການປູກຢາງພາລາ, ຕະຫຼາດປູກຝັງ ແລະ ພືດທາງເສດຖະກິດ ເຊິ່ງສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນເພື່ອຂົນໄປລ້ຽງຊີບປະຊາກອນຈຳນວນມະຫາສານໃນພາກເໜືອຂອງປະເທດຈີນ. ຜົນຂ້າງຄຽງທີ່ເກີດຂື້ນແມ່ນລວມທັງການສູນເສຍປ່າໄມ້ ແລະ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງຊີວະນາໆພັນ, ດິນເຊາະເຈື່ອນຢ່າງຮຸນແຮງ ແລະ ຊາວບ້ານຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍໃນແຂວງທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊົນເຜົ່າຕ້ອງໄດ້ອົບພະຍົບອອກຈາກທີ່ດິນອາໄສຂອງຕົນເອງ. Continue reading “ອະນາຄົດຂອງປະເທດລາວ: ພູມມີປະເທດ ທີ່ເປົ່າປ່ຽວ”
ສົມບັດ ສົມພອນ, ນັກພັດທະນາສັງຄົມໄດ້ ຫາຍຕົວຄົບຮອບ 10 ເດືອນ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ເປັນພັນລະຍາ ດີ້ນຮົນວິງວອນຮ້ອງຂໍ ຢ່າງສຸດຊີວິດ
Sidney Morning Herald: 25 ຕຸລາ 2013
ວຽງຈັນ: ຜູ້ເປັນພັນລະຍາຂອງ ສົມບັດ ສົມພອນ ນັກພັດທະນາສັງຄົມຜູ້ທີ່ມີຜົນງານໂດດເດັ່ນ ໄດ້ຮ້ອນຮົນວິງວອນ ຮ້ອງຂໍຕໍ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຢ່າງສຸດຊີວິດ ໂດຍຍື່ນຂໍ້ສະເໜີວ່າຖ້າຫາກສາມີຂອງຕົນໄດ້ກັບມາຢ່າງປອດໄພຫຼັງຈາກຖືກເອົາ ຕົວໄປເປັນເວລາ 10 ເດືອນ ຕົນເອງຈະພາລາວອອກຈາກປະເທດ ແລະ ໃຊ້ຊີວິດຢ່າງສະຫງົບຢູ່ຕ່າງປະເທດ.
ອຶງ ຊຸຍມິງ ແຕ່ງງານເມື່ອ 30 ປີກ່ອນ ກັບສົມບັດ ຜູ້ທີ່ມີປະຫວັດໄດ້ຮັບຫຼາຍລາງວັນ ລາວໄດ້ເວົ້າວ່າຕົນເອງບໍ່ ຢາກເຫັນ ພາບພົດຂອງປະເທດລາວຖືກທຳລາຍໄປຫຼາຍກວ່ານີ້ ແລະ ລວມທັງການລັກພາຕົວທີ່ກຸ່ມນັກສິດທິມະນຸດ ໃຫ້ຄວາມໝາຍຄອບຄຸມເຖິງການທີ່ລັດເປັນຜູ້ສະໜັບສະໜູນຢູ່ເບື້ອງຫຼັງໃນບັງຄັບບຸກຄົນໃຫ້ສູນຫາຍ.
ແຕ່ລະມື້ ຕັ້ງແຕ່ສົມບັດໄດ້ຫາຍຕົວໄປ ມັນເປັນ “ການລໍຄອຍທີ່ບໍ່ມີມື້ສິ້ນສຸດ, ຢູ່ລະຫວ່າງການມີຄວາມຫວັງ ແລະ ສິ້ນຫວັງ.”
“ຂ້ອຍຕ້ອງການພຽງແຕ່ໃຫ້ສົມບັດໄດ້ກັບຄືນມາຢ່າງປອດໄພ,” ນາງ ຊຸຍມິງ ຜູ້ທີ່ມີສັນຊາດສິງກະໂປ ກ່າວໄວ້ກັບ ແຟແຟກສ໌ ມີເດຍ
“ລາວເປັນຊາຍຊະລາທີ່ສຸຂະພາບບໍ່ແຂງແຮງ ລາວຕ້ອງໄດ້ຮັບການປິ່ນປົວດູແລຢ່າງໃກ້ຊິດ. ຖ້າຫາກລາວໄດ້ກັບຄືນມາ, ຂ້ອຍຈະພາລາວໄປປິ່ນປົວຢູ່ຕ່າງປະເທດ ແລະ ຈະໃຊ້ຊີວິດທີ່ເຫຼືອຢູ່ຢ່າງສະຫງົບໃນຕ່າງປະເທດ,” ລາວເວົ້າ.
ການສຶກສາແບບມີສ່ວນຮ່ວມ
ຟີມປີ 2012, ກິດຈະກຳນອກໂມງຮຽນຂອງນັກຮຽນມັດທະຍົມປາຍແຂວງຊຽງຂວາງ (ໝວດເດັກອາສາໃນໂຄງການຕ້ານຢາເສບຕິດຂອງກົມສິນລະປະ ແລະພະລະສຶກສາ) ລົງເກັບກຳຂໍ້ມູນ ພ້ອມທັງວິເຄາະວິໄຈທ່າແຮງ ແລະ ບັນຫາໃນຊຸມຊົນຕົນເອງ ໃນດ້ານວັດທະນະທຳ-ສັງຄົມ, ທຳມະຊາດ, ເສດຖະກິດ ແລະ ຄວາມສຸກ (ກອບ 4 ເສົາການພັດທະນາແບບຍືນຍົງຂອງທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ) ເພື່ອນຳໄປສູ່ການເຂົ້າໃຈຊຸມຊົນຕົນເອງ ແລະ ການຈັດບູລິມະສິດບັນຫາທີ່ຕ້ອງໄດ້ແກ້ໄຂຮ່ວມກັນ. ບັນຫາທີ່ພົ້ນເດັ່ນ ຕ້ອງໄດ້ມີການແກ້ໄຂຮີບດ່ວນຈາກການວິເຄາະຮ່ວມກັນຂອງຊຸມຊົນໃນ ຟີມນີ້ ແມ່ນຄວາມບໍ່ຊັດເຈນເລື່ອງຂອບເຂດຊາຍແດນທີ່ດິນລະຫວ່າງບ້ານກັບບ້ານ ຍ້ອນບໍ່ມີເອກະສານອ້າງອີງ ແລະບໍ່ມີຄົນໃຫ້ຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງ. ທ້າຍທີ່ສຸດ ຂະບວນການໄດ້ນຳໄປສູ້ການເຊື້ອເຊີນວິຊາການສະເພາະດ້ານການຈັດສັນ ທີ່ດິນຈາກພາກລັດເຂົ້າມາຊ່ວຍແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວຮ່ວມກັນ.
ປະເທດລາວຜ່ານສາຍຕາຂອງຂ້າພະເຈົ້າ
From the blog of Philip Malone, British Ambassador to Laos: 11 October 2013
ແອນດີ ຣູເທີຟອດ (Andy Rutherford)
ບົດຄວາມນີ້ແມ່ນໜຶ່ງໃນຊຸດບົດຄວາມທີ່ຂຽນໂດຍຜູ້ທີ່ເຂົ້າມາຢ້ຽມຢາມຂອງບລ໋ອກນີ້ ເຊິ່ງເປັນຄົນອັງກິດທີ່ໄດ້ອາໃສ ແລະ ເຮັດວຽກຢູ່ໃນປະເທດລາວ, ຫຼືຜູ້ທີ່ມີຄວາມສົນໃຈເຊື່ອມໂຍງກັບປະເທດລາວ.
ປະເທດລາວຕົກເປັນສູນກາງ ຄວາມສົນໃຈຂອງນາໆ ປະເທດໃນປີ 2012 ຫຼັງຈາກທີ່ໄດ້ເປັນເຈົ້າພາບກອງປະຊຸມອາເຊັມ (Asia Europe meeting– ASEM) ໃນເດືອນ ພະຈິກ ປີ 2012 ທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງເປັນກອງປະຊຸມທີ່ລວມເອົາບັນດາຜູ້ນຳ ແລະ ລັດຖະບານຂອງປະເທດຕ່າງໆ ໃນ 49 ປະເທດຂອງ ASEM ມາພົບກັນ.
ມີຫຼາຍກິດຈະກຳທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບກອງປະຊຸມASEM ໃນນີ້ກໍລວມທັງກອງປະຊຸມ ພາກປະຊາຊົນ ອາຊີ-ເອີຣົບ (Asia Europe People’s Forum– AEPF) ເຊິ່ງເປັນເວທີສຳລັບອົງການພາກປະຊາສັງຄົມ ແລະໜ່ວຍງານພັດທະນາສັງຄົມຕ່າງໆ ຈາກອາຊີ ແລະ ເອີຣົບທີ່ເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດ ແລະສັງຄົມແບບຍືນຍົງ ແລະແບບເທົ່າທຽມກັນ ໄດ້ມາພົບປະ ແລກປ່ຽນວິໄສທັດ ແລະການວາງແຜນ. ມັນເປັນກອງປະຊຸມທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດການສັ່ນສະເທືອນ ແລະ ຄວາມຕື່ນເຕັ້ນ.
ກອງປະຊຸມພາກປະຊາຊົນ ອາຊີ-ເອີຣົບຄັ້ງທີ 9 ໄດ້ຈັດຂື້ນທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນລະຫວ່າງວັນທີ 16-19 ເດືອນຕຸລາ 2012 ເຊິ່ງກໍເປັນກອງປະຊຸມທີ່ປະກອບດ້ວຍກອງປະຊຸມນ້ອຍ ຍ່ອຍໆ ຈຳນວນຫຼາຍຫົວຂໍ້ທີ່ດຳເນີນກັນມາຕັ້ງແຕ່ຊ່ວງຕົ້ນປີ 2012 ໃນແຕ່ລະແຂວງຂອງປະເທດລາວ ແລະ ໃນພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກ. Continue reading “ປະເທດລາວຜ່ານສາຍຕາຂອງຂ້າພະເຈົ້າ”
ສົມບັດ ສົມພອນຢູ່ໃສ?
The Malay Mail: 10 ຕຸລາ 2013
ໂດຍດຣ ລິມ ເຕັກ ກີ (Dr. Lim Teck Ghee)
ມື້ນີ້ ວັນພະຫັດ ວັນທີ 10 ຕຸລາ 2013 ເປັນມື້ຄົບຮອບ 300 ວັນທີ່ ສົມບັດ ສົມພອນ ໜຶ່ງໃນນັກພັດທະນາສັງຄົມຄົນສຳຄັນຂອງສປປລາວ ໄດ້ຫາຍຕົວໄປ. ສົມບັດ ເປັນໝູ່ທີ່ດີຂອງຂ້າພະເຈົ້າມາແຕ່ດົນນານ ເຊິ່ງໃນຊ່ວງທ້າຍຂອງຊຸມປີ 1970 ສົມບັດ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າເປັນສະມາຊິກກຸ່ມນ້ອຍໆ ໃນພາກພື້ນອາຊີທີ່ສົ່ງເສີມເລື່ອງສິດທິມະນຸດ ແລະ ວິພາກວິຈານສະພາບສັງຄົມ ພວກເຮົາພົບປະກັນຢູ່ເລື້ອຍໆ ເພື່ອສົນທະນາກ່ຽວກັບສະຖານະການຂອງປະເທດຕ່າງໆ ໃນພາກພື້ນພວກເຮົາ (ໃນຕອນນັ້ນມີ ປະເທດມາເລເຊຍ, ໄທ, ອິນໂດເນເຊຍ, ຟິລິບປິນ, ລາວ, ຫວຽດນາມ, ແລະ ສິງກະໂປ) ແລະ ຫາແນວທາງວ່າພວກເຮົາຈະຊ່ວຍເຫຼືອກັນ ແລະ ກັນໄດ້ແນວໃດໃນດ້ານວຽກງານ ເພື່ອຍົກສູງຄວາມສະຫງົບສຸກ ແລະ ການພັດທະນາ.
ໝາກຜົນຈາກຄວາມພະຍາຍາມຂອງພວກເຮົາປາກົດໃຫ້ເຫັນ ໃນປີ 1977 ເປັນການຈັດຕັ້ງຂອງອົງການພາກປະຊາສັງຄົມລະດັບພາກພື້ນ ກໍຄື ກອງປະຊຸມວັດທະນະທຳອາຊຽນກ່ຽວກັບການພັດທະນາ ຫຼື ACFOD (the Asian Cultural Forum on Development) ເຊິ່ງພາລະກິດໂດຍສັງເຂບສາມາດອ່ານໄດ້ຢູ່ດ້ານລຸ່ມໃນຫົວຂໍ້ ວິໄສທັດທາງເລືອກຂອງອົງການຈັດຕັ້ງກ່ຽວກັບການພັດທະນາ ທີ່ເປັນແນວຄວາມຄິດສວນທາງຢ່າງຊັດເຈນກັບກະແສການພັດທະນາຫຼັກຂອງພາກພື້ນ.
ພາລະກິດຂອງ ACFOD
- ສົ່ງເສີມການພັດທະນາແບບອົງລວມ ແລະ ຕໍ່ຕ້ານການພັດທະນາແບບທຳລາຍລ້າງ/ໄຮ້ມະນຸດສະທຳ
- ສົ່ງເສີມສັນຕິພາບ, ຄວາມປະສົມກົມກຽວ, ສິດທິມະນຸດ ແລະ ຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ ແລະ ຈິດວິນຍານໃນຕົວມະນຸດ
- ສົ່ງເສີມປະຊາທິປະໄຕແບບມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ
- ເຄົາລົບນັບຖືສິດທິ ແລະ ວັດທະນະທຳຂອງຊົນກຸ່ມນ້ອຍ
- ຍົກສູງຄຸນຄ່າດ້ານຄຸນນະທຳ ແລະ ສິນລະທຳໃຫ້ເປັນໝາກຫົວໃຈຂອງຂອງການພັດທະນາ
- ສ້າງເວທີສຳລັບແລກປ່ຽນ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ແກ່ຄົນລະດັບຮາກຫຍ້າ ແລະ ສຳລັບປະຊາຊົນກັບປະຊາຊົນດ້ວຍກັນ
ໃນລະດັບພາກພື້ນນີ້ ເຖິງວ່າພວກເຮົາເປັນກຸ່ມນ້ອຍໆ ທີ່ມີຊັບພະຍາກອນຈຳກັດ ແລະ ໜ້ອຍທີ່ສຸດ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກລັດຖະບານຂອງພວກເຮົາ ແຕ່ສະມາຊິກ ACFOD ເຊິ່ງປະກອບດ້ວຍ ສະມາຄົມຜູ້ບໍລິໂພກປີນັງ (the Consumers Association of Penang) ທີ່ຕອນນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບກຽດເປັນເລຂາທິການ ພວກເຮົາໄດ້ພະຍາມຜັກດັນວິໄສທັດທາງເລືອກຂອງການພັດທະນາຢ່າງສຸດຂີດ ໃນຂົງເຂດວຽກງານຂອງພວກເຮົາທັງໃນລະດັບຊາດ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ.
ວຽກງານຂອງ ສົມບັດ ໃນອົງການປາແດກ (PADETC ຫຼື ສູນອົບຮົມຮ່ວມພັດທະນາ)
ໃນກຸ່ມຂອງພວກເຮົາທີ່ມີສະມາຊິກຫຼັກທັງໝົດ 15 ຄົນ ບໍ່ມີໃຜທີ່ຍຶດໝັ້ນໃນວິໄສທັດທາງເລືອກ ແລະ ການກະຈາຍອຳນາດໃນການພັດທະນາ ໄດ້ເທົ່າກັບສົມບັດ ເຊິ່ງລາວໄດ້ສ້າງຕັ້ງສູນອົບຮົມຮ່ວມພັດທະນາໃນປີ 1997 ແລະ ກາຍເປັນກະບອກສຽງ ໄດ້ຮັບເຄົາລົບນັບຖືພາຍໃນປະເທດຂອງລາວເອງ ໃນເລື່ອງການຕໍ່ຕ້ານການພັດທະນາແບບຜະເດັດການ ແລະ ແບບບໍ່ມີປະຊາທິປະໄຕ ແລະຫຼ້າສຸດສົມບັດໄດ້ຮັບລາງວັນອັນຊົງຄຸນຄ່າທີ່ສຸດໃນດ້ານການພັດທະນາມະນຸດຂອງພາກພື້ນອາຊີ ກໍຄື ລາງວັນ ຣາມອນ ແມັກໄຊໄຊ (Ramon Magsaysay Award) ສາຂາຜູ້ນຳຊຸມຊົນ.
Continue reading “ສົມບັດ ສົມພອນຢູ່ໃສ?”
ສະພາສະຫະພາບເອີຣົບ
…ປາກົດວ່າ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຊຶ່ງເປັນຜູ້ມີບົດບາດສຳຄັນໃນການພັດທະນາ ສັງຄົມ ຕະຫຼອດ ຈົນການສຶກສາຂອງເຍົາວະຊົນ. ໄດ້ຫາຍຕົວໄປໃນວັນທີ່ 15 ທັນວາ ພສ 2555 ໃນນະຄອນ ຫຼວງວຽງຈັນ…
…ປະກົດວ່າມີການລະເມີດເສລິພາບຂັ້ນພື້ນຖານໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງກ່ຽວກັບເສລິພາບ ທາງສື່ມວນຊົນ, ເສລີພາບທາງສາສະໜາ, ເສລະພາບໃນການຊຸມນຸມ, ເສລິພາບໃນທາງວິຊາ ການ ແລະ ສິດທິຂອງ ປະຊາຊົນກຸ່ມນ້ອຍໃນປະເທດລາວ…
ສະພາສະຫະພາບເອີຣົບ
…ລັດທະບານແຫ່ງສະຫະພາບເອີຣົບ ສະແດງຄວາມເປັນຫ່ວງເປັນໄຍຢ່າງຍິ່ງ ຕໍ່ຄວາມປອດ ໄພໃນຊີວິດ ຈາກກໍລະນີການຫາຍຕົວໄປຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ…
…ມີຄວາມກັງວົນກ່ຽວກັບຄວາມລ່າຊ້າ ແລະ ການຂາດຄວາມໂປ່ງໃສ່ໃນຂະບວນ ການສອບ ສວນໃນ ກໍລະນີດັງກ່າວ: ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຕຳຫຼວດຂອງປະເທດລາວໃຫ້ ດຳເນີນການໂດຍດ່ວນ ຢ່າງໂປ່ງໃສ່ ໃນຂະບວນການສອບສວນ ພາຍໃຕ້ພັນທະ ສັນຍາລະຫວ່າງປະເທດກ່ຽວກັບ ສິດທິມະນຸດທີ່ ປະເທດລາວຜູກພັນ ແລະ ໃຫ້ຄວາມໝັ້ນໃຈໃນຄວາມປອດໄພ ແລະ ການນຳທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ກັບຄືນມາໂດຍດ່ວນ…
…ຕັ້ງຄຳຖາມກັບຜູ້ມີອຳນາດຂອງປະເທດລາວໃຫ້ຢືນຍັນອີກຄັ້ງຕໍ່ປະຊາຊົນເຖິງຫຼັກຄວາມ ເປັນທຳດ້ວຍ ກົດໝາຍ ແລະ ຄວາມເປັນທຳໃນການເຮັດວຽກເພື່ອການພັດທະນາ ແບບຍືນຍົງ ແລະ ຄວາມຍຸດຕິທຳ ໃນສັງຄົມເພື່ອທີ່ຈະຕໍ່ສູ້ຕ້ານການຂົ່ມຂູ່ທີ່ຈະ ເຮັດໃຫ້ມີການຫາຍຕົວໄປ ຢ່າງເຊັ່ນ: ກໍລະນີ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ…
…ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສະຫະພາບເອີຣົບ ຕັ້ງປະເທດລາວໄວ້ທ່າມກາງກຸ່ມສິດທິ ລະດັບກ່ອນ ໃນການປະຊຸມ ຄະນະລັດຖະມົນຕີສິດທິມະນຸດແຫ່ງຊາດຄັ້ງທີ່ 22…
…ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານແຫ່ງປະເທດລາວເຄົາລົບຕໍ່ສິດທິໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ມີ ສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະກຳຕ່າງໆ, ສິດທິຂອງຊຸມຊົນກຸ່ມນ້ອຍ ແລະ ປົກປ້ອງ ເສລີພາບ ໃນການນັບຖື ສາສະໜາ ຫຼື ຄວາມເຊື່ອຕະຫຼອດຈົນຂໍ້ກຳຈັດໃດໆໃນ ເສລີພາບດັ່ງກ່າວຕາມ ທີ່ໄດ້ຮັບການແນະນຳ ຈາກລາຍງານທົບທວນສະຖານະ ການສິດທິມະນຸດຕໍ່ອົງການສະຫະປະ ຊາຊາດໃນວັນທີ່ 21 ກັນຍາ 2010…
ຈາກ ຂໍ້ຕົກລົງຂອງສະພາສະຫະພາບເອີຣົບ ວັນທີ 6 ກຸມພາ 2013
ການເຝົ້າຄອຍ ນັກພັດທະນາສັງຄົມລາວຜູ້ສູນຫາຍ ຢ່າງໂດດດ່ຽວ
The Sentinel: 02 ຕຸລາ 2013
ລັດຖະບານເປັນຜູ້ຖືກສົງໃສວ່າເປັນຜູ້ສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດໃນຂະບວນການຫາຍຕົວໄປຂອງຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການພັດທະນາ
ສຳລັບອື້ງ ຊຸຍມິງ, 10 ເດືອນທີ່ຜ່ານມາ ເປັນຊ່ວງເວລາແຫ່ງຄວາມໂດດດ່ຽວ, ຫົດຫູ່, ແລະ ຄວາມຢ້ານ. ລາວໄດ້ດີ້ນລົນສຸດຂີດແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນຫຍັງເລີຍໃນການຄົ້ນຫາວ່າເກີດຫຍັງຂື້ນກັບສາມີຂອງລາວ, ສົມບັດ ສົມພອນ, ຜູ້ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ສູງວ່າຖືກລັກພາຕົວ ແລະ ຖືກຂ້າ ເຊິ່ງອາດຈະແມ່ນສະມາຊິກຂອງລັດຖະບານສປປ ລາວ ທີ່ສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດນຳ.
ຊຸຍມິງປະຕິເສດທີ່ຈະຍອມແພ້ ໂດຍຍັງມີຄວາມຫວັງວ່າຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການພັດທະນາທີ່ໂດ່ງດັງໃນລະດັບສາກົນ ກໍຄື ສົມບັດ ໃນໄວອາຍຸ 61 ປີ ທີ່ຫາຍຕົວໄປໃນຂະນະທີ່ກຳລັງເດີນທາງກັບເມືອກິນເຂົ້າຢູ່ເຮືອນຕັ້ງແຕ່ວັນທີ 15 ທັນວາ ປີກາຍນີ້ ຈະຍັງມີຊີວິດຢູ່. ມີຂໍ້ສົງໃສວ່າສົມບັດ ອາດຈະກະຕຸ້ນໃຫ້ເກີດຄວາມຮູ້ສຶກວ່າເປັນປໍລະປັກຕໍ່ກຸ່ມຜູ້ສະແຫວງຜົນປະໂຫຍດຈາກທີ່ດິນ ຈາກການທີ່ວ່າລາວພະຍາຍາມປົກປ້ອງຜົນປະ ໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນຊາວໄຮ່ຊາວນາເຊິ່ງເປັນປະຊາກອນສ່ວນໃຫຍ່ໃນຂົງເຂດຊົນນະບົດ.
ຈາກຜົນການສຶກສາ, ໄດ້ມີການປະເມີນໄວ້ວ່າ 40 ເປີເຊັນຂອງທີ່ດິນປູກຝັງໃນປະເທດຕອນນີ້ຕົກຢູ່ໃນກຳມືຂອງຕ່າງຊາດ ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ພັນລະຍາຂອງສົມບັດເວົ້າວ່າ ສາມີຂອງຕົນບໍ່ເຄີຍໃຊ້ວິທີຕໍ່ຕ້ານ ແຕ່ລາວໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມມືກັບລັດຖະບານມາຕະຫຼອດເພື່ອເປົ້າໝາຍການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ.
ສົມບັດ ໄດ້ຮັບລາງວັນ ຣາມອນ ແມັກໄຊໄຊ (Ramon Magsaysay) ໃນປີ 2005 ແລະ ລາງວັນອັນຊົງກຽດອື່ນໆ ຈຳນວນຫຼາຍ ລາວໄດ້ຫາຍຕົວໄປໃນຂະນະທີ່ກຳລັງຂັບລົດນຳຫຼັງລົດພັນລະຍາຂອງຕົນເອງເພື່ອກັບເມືອເຮືອນ ໃນຕົວເມືອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ການຫາຍຕົວໄປໄດ້ຕາມມາດ້ວຍຄຳວິພາກວິຈານຈາກສະຫະລັດອາເມລິກາ, ສະຫະປະຊາຊາດ, ແລະ ອົງການສິດທິມະນຸດອີກຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ ຈາກທີ່ລັດຖະບານໄດ້ປະຕິເສດຢ່າງຊັດເຈນທີ່ຈະສືບສວນສອບສວນຢ່າງໂປ່ງໃສກ່ຽວກັບຄະດີນີ້. “ຂ້ອຍກຳລັງຂັບລົດຢູ່ທາງໜ້າຂອງລົດລາວ ໂດຍລາວຂັບມາຕາມຫຼັງ ຂ້ອຍໄດ້ຂັບກາຍປ້ອມຕຳຫຼວດ ແລະ ເມື່ອແນມໄປເບິ່ງແວ່ນຂ້າງກໍບໍ່ເຫັນລົດຂອງລາວແລ້ວ,” ຊຸຍມິງ ຜູ້ຖືສັນຊາດສິງກະໂປແຕ່ກຳເນີດ ໄດ້ໃຫ້ຄຳສຳພາດ. “ຂ້ອຍບໍ່ໄດ້ຄິດຫຍັງຫຼາຍຕອນນັ້ນ, ແຕ່ເມື່ອກັບໄປຮອດເຮືອນ ລາວບໍ່ໄດ້ກັບມາບ້ານ, ຂ້ອຍໄດ້ໂທຫາລາວ ແຕ່ວ່າໂທລະສັບລາວຖືກປິດເຄື່ອງ. ຂ້ອຍຄິດວ່າ ອາດຈະເກີດອຸປະຕິເຫດຂື້ນກັບລາວ” Continue reading “ການເຝົ້າຄອຍ ນັກພັດທະນາສັງຄົມລາວຜູ້ສູນຫາຍ ຢ່າງໂດດດ່ຽວ”
ຄົນທີ່ໜ້າຍົກຍ້ອງ
ໃນເວລານັ້ນ…ຄົນລາວສ່ວນໃຫຍ່ໄດ້ໂຕນໜີອອກຈາກປຮະເທດເທົ່າທີ່ສາມາດເຮັດໄດ້. ແຕ່ວ່າ ສົມບັດຕັດສິນໃຈ ກັບຄືນສູ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງລາວ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດ ລາວເປັນຄົນທີ່ ໜ້າຍົກຍ້ອງ ແລະກ້າຫານຫຼາຍ. ລາວປາຖະໜາຢາກຮັບໃຊ້ ປະເທດຂອງລາວ ແລະລາວກໍໄດ້ທຳໜ້າທີ່ນີ້ ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ. ລາວເປັນຄົນກ້າຫານ, ມັກມ່ວນຊື່ນ, ຖະໜອມຖ່ອນຕົວ ແລະຂ້າພະເຈົ້າເອງກໍໄດ້ຮູ້ຈັກລາວຕະຫຼອດປີ ທີ່ຜ່ານມາ….
…ພວກເຮົ າມີຄວາມນິຍົມຊົມຊອບໃນຕົ າລາວ. ພວກເຮົ າເຄົ າລົບ ລັດຖະບານລາວ ແລະຫວັງວ່າລັດຖະບານລາ ຈະເຮັດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງ ທີ່ສາມາດເຮັດໄດ້ ເພີ່ອເຮັດໃຫ້ສົມບັດເປັນອິສະລະ, ເພາະວ່າສິ່ງນີ້ຈະເຮັດໃຫ້ ປະເທດລາວ ໄດ້ຮັບຄວາມເຊື່ອຖື. ປັດຈຸບັນພວກເຮົ າຈິງຈັງກັບປະເທດ ອາຊຽນຫຼາຍ ແຕ່ວ່າຝູ້ຄົນຄິດກ່ຽວກັບອາຊຽນໃນຮູບແບບ ຂອງເງິນ ແລະເສດຖະກິດ, ແຕ່ວ່າທາດແທ້ຂອງອາຊຽນຄືກຽດສັກສີຂອງມະນຸດ ແລະສິດຂອງທິມະນຸດ ຊຶ່ງມາຈາກສ່ວນເລິກຂອງຫົວໃຈ ແລະປະເທດລາວ ກໍມີສິ່ງເຫຼົ້ານີ້ຢູ່…
…ແລະຂ້າພະເຈົ້າເອງຄິດວ່າລາວຈະມີຊື່ຊຽງ ຫຼາຍໃນ ການແບ່ງປັນ ສິ່ງເຫຼົ້ານີ້ກັບປະເທດໃກຄຽງ ຖ້າຫາກວ່າພວກເຂົ າເຈົ້າໃສ່ໃຈໃນເລື່ອງ ສິດຕິມະນຸດ…
…ເປັນໜ້າເສຍດາຍຫຼາຍແທ້ໆ ຖ້າຫາກວ່າສົມບັດສູນຫາຍໄປ ແລະຈະເປັນການສູນເສຍ ຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ ສຳລັບລັດຖະບານລາວ.
ສຸລັກ ສິວະຣັກ ທີ່ສະໂມສອນຝູ້ສື່ຂ່າວຕ່າງປະເທດ ຢູ່ປະເທດໄທ ໃນວັນທີ່ 21 ທັນວາ ປີ 2012
ຮູບແບບການພັດທະນາທີ່ສົມດູນຍິ່ງຂຶ້ນ
ຮູບແບບການພັດທະນາທີ່ສົມດູນຍິ່ງຂຶ້ນ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ໄດ້ຮັບຫມາກຜົນອັນແທ້ຈິງຈາກວິໄສທັດຂອງຜູ້ນຳກໍ່ສ້າງ ປະເທດຊາດທີ່ກ່າວໄວ້ວ່າປະເທດແມ່ນຕ້ອງປົກຄອງໂດຍປະຊາຊົນ ແລະເພື່ອປະຊາຊົນແລະ ບົນພື້ນຖານ ຕາມແນວທາງຫຼັກຂອງກົດຫມາຍ ເພື່ອນຳມາເຊິ່ງ “ສັນຕິພາບ, ເອກະລາດ, ເອກະພາບ, ແລະ ວັດທະນາຖາວອນເພື່ອປວງຊົນລາວທັງຊາດ”, ຜູ້ນຳຂອງລາວແລະ ນັກວາງນະໂຍບາຍຄວນຍັບອອກຈາກ ກະແສທີ່ຍຶດເອົ າຫຼັກການພັດທະນາຮູບແບບທຶນນິຍົມຕາເວັນຕົກ ໃນການຂະnາຍໂຕຂອງເສດຖະກິດ ແລະ ທັດສະນະທີ່ວ່າ “ເຮັດໃຫ້ຮັງມີໄວ”. ແຜນຍຸດທະສາດແລະ ນະໂຍບາຍດ້ານ ການພັດທະນາຂອງລາວຄວນໃຫ້ ມີລັກສະນະຮອບດ້ານ ແລະມີຄວາມສົມດູນ ແລະ ຄວນນຳເອົ າ 4-ມຸມມອງນຳເຂົ້າໄປຮ່ວມໃນການພິຈາລະນາຕໍ່ (1) ເສດຖະກິດຫຼື ການຮັບປະກັນດ້ານການດຳລົງຊີວິດ; (2) ຄວາມສົມບູນທາງດ້ານວັດທະນະທຳ ແລະ ຄວາມຕໍ່ເນື່ອງ; (3) ຄວາມຍືນຍົງຂອງສະພາບແວດລ້ອມ; ແລະ (4) ການປົກຄອງທີ່ດີ. ມັນເປັນພຽງການດັດປັບ ສົມດູນຂອງຮູບແບບການພັດທະນາ ທີ່ລາວເຮົ າ ຈະບັນລຸໄດ້ໃນໄລຍະຍາວເພື່ອການເຕີບໂຕຂອງເສດຖະກິດ ແລະການລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກ, ສິ່ງນີ້ກໍ່ຍັງເປັນເນື້ອຫາຫຼັກທີ່ຖືກສະຫນັບສະຫນູນໃຫ້ນຳສະເຫນີ ແລກປ່ຽນບົດຮຽນໂດຍກອງປະຊົມເວທີພາກປະຊາຊົນອາຊີ-ເອີຣົບ (AEPF).