ຂ່າວ Archives - Page 11 of 11 - Sombath Somphone | ສົມບັດ ສົມພອນ

June 14, 2013December 29, 2015

ຂໍ້ມູນທີ່ຫາກໍປາກົດກ່ຽວກັບການລັກພາຕົວນັກພັດທະນາພາກປະຊາສັງຄົມຄົນລາວ

ABC Radio Australia: 14 June 2013

ທ່ານສາມາດຮັບຟັງການສຳພາດລະຫວ່າງ ABC ແລະ ອົງການນິລະໂທດກຳ (Amnesty International) ໄດ້ທີ່ນີ້, ຫຼື ອ່ານບັນທຶກການສົນທະນາໄດ້ໃນລຸ່ມນີ້.

ນັບເປັນເວລາ 6 ເດືອນທີ່ສົມບັດ ສົມພອນ ຜູ້ນຳພາພາກປະຊາສັງຄົມລາວທີ່ໂດດເດັ່ນໄດ້ຫາຍຕົວໄປ. ເຫດການການລັກພາຕົວເກີດຂື້ນທີ່ໜ້າປ້ອມຕຳຫຼວດໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄດ້ປາກົດໃຫ້ເຫັນໃນພາບບັນທຶກກ້ອງວົງຈອນປິດ.

ຫຼາຍຂົງເຂດພາກພື້ນ ລວມທັງສະຫະລັດອາເມລິກາ ແລະ ສະຫະພາບເອີຣົບ ໄດ້ສະແດງຄວາມເປັນກັງວົນຕໍ່ຊະຕາກຳຂອງສົມບັດ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວໄດ້ອອກຖະແຫຼງການວ່າພວກເຂົາກຳລັງດຳເນີນການສືບສວນສອບສວນກໍລະນີດັ່ງກ່າວ ແຕ່ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນກໍຍັງບໍ່ມີຄວາມຄືບໜ້າໃດໆເລີຍ.

ມໍ່ໆນີ້ ພາບບັນທຶກຈາກກ້ອງວົງຈອນປິດໄດ້ຖືກນຳໄປວິເຄາະເພີ່ມເຕີມ ແລະໄດ້ເປີດເຜີຍຂໍ້ມູນໃໝ່ເພີ່ມເຕີມ ກ່ຽວກັບເຫດການທີ່ເກີດຂື້ນໃນຕອນແລງວັນທີ 15 ທັນວາ 2012.

ຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວຖືກບັນທຶກໄວ້ໃນບົດລາຍງານຈາກອົງການນິລະໂທດກຳສາກົນ (Amnesty International) ໂດຍມີຊື່ວ່າ ‘Caught on camera – the enforced disappearance of Sombath Somphone’.

ຜູ້ສຳພາດ: ຣິຊາດ ອີວາດທ໌ (Richard Ewart)

ຜູ້ໃຫ້ສຳພາດ: ຣູເພີດ ອາບບອດ (Rupert Abbott), ນັກຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບປະເທດລາວ, ອົງການນິໂທດກຳສາກົນ

ອາບບອດ: ໃນບົດລາຍງານ Caught on Camera, ພວກເຮົາຄຳນຶງເຖິງເນື້ອໃນ 3 ເລື້ອງ ທີ່ມາທີ່ໄປຂອງການຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດ, ເກີດຫຍັງຂື້ນກ່ອນມື້ວັນທີ 15 ທັນວາ 2012 ແລະ ພວກເຮົາໄດ້ຄົ້ນພົບວ່າແທ້ຈິງແລ້ວມັນມີສັນຍານວ່າເຈົ້າໜ້າທີ່ໄດ້ພະຍາຍາມກີດກັນສົມບັດໃນສັງຄົມເຊິ່ງນຳມາສູ່ການຫາຍຕົວໄປ. ແລ້ວເຮົາຈະເບິ່ງໄປເຖິງສິ່ງທີ່ເກດຂື້ນໃນມື້ນັ້ນ ແລະ ກ່າວເຖິງພາບບັນທຶກຈາກກ້ອງວົງຈອນປິດທີ່ສົມບັດໄດ້ຖືກເອີ້ນໃຫ້ຢຸດຢູ່ປ້ອມຕຳຫຼວດ ແລ້ວກໍຖືກເອົາຕົວໄປກັບລົດກະບະທີ່ເປີດໄຟຂໍທາງຢູ່ນັ້ນ. ໃນການວິເຄາະພາບຈາກກ້ອງວົງຈອນປິດເຊິ່ງທາງຄອບຄົວສົມບັດບັນທຶກມາໄດ້ ພວກເຮົາພົບວ່າໃນນັ້ນປາກົດມີມືປືນຢູ່ໃນພາບບັນທຶກນັ້ນ ເຫັນວ່າມີການຍິງປືນເກີດໃນເຫດການມື້ນັ້ນ. ເຫດຜົນທີ່ສິ່ງນີ້ມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍ ຍ້ອນວ່າຕຳຫຼວດໄດ້ພະຍາຍາມເວົ້າວ່າສະຖານະການໃນມື້ນັ້ນເປັນປົກກະຕິ ບໍ່ມີຫຍັງຜິດສັງເກດແຕ່ຢ່າງໃດ. ບາດນີ້ ສຳລັບພວກເຂົາ ການເວົ້າວ່າໃນເຫດການມື້ນັ້ນມີມືປືນນຳ ກໍຄືຊິຟັງຄືວ່າເປັນເລື່ອງບໍ່ເປັນຕາເຊື່ອ. ພວກເຮົາຍັງໄດ້ພິຈາລະນາພາຍຫຼັງ ການສືບສວນສອບສວນຂອງຕຳຫຼວດບໍ່ເປັນໜ້າໜ້າເຊື່ອຖືທັງໝົດ ຂໍ້ສະຫຼຸບທີ່ແປກປະຫຼາດເຫຼົ່ານັ້ນທີ່ວ່າສະຖານະການເປັນປົກກະຕິທີ່ຈະມີຄົນຖືກຕຳຫຼວດເອີ້ນໃຫ້ຢຸດຢູ່ປ້ອມຕຳຫຼວດແລ້ວຖືກເອົາຕົວໄປ ພ້ອມທັງມີມືປືນປາກົດໃນເຫດການນັ້ນ. ແລະ ພ້ອມດຽວກັນ ການປະຕິເສດຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທີ່ປະເທດຕ່າງໆ ໄດ້ສະເໜີໄປ ຕົວຢ່າງວ່າການຂໍເບິ່ງພາບບັນທຶກຈາກກ້ອງວົງຈອນປິດທີ່ເປັນຕົ້ນສະບັບ, ການນຳໄປວິເຄາະ, ການລະບຸປ້າຍລົດ, ການພະຍາຍາມລະບຸບຸກຄົນຕ່າງໆທີ່ຢູ່ໃນເຫດການມື້ນັ້ນ. ອົງການນິລະໂທດກຳ ພວກເຮົາໄດ້ພະຍາຍາມໄປຢ້ຽມຢາມປະເທດລາວເພື່ອສົນທະນາເຖິງກໍລະນີດັ່ງກ່າວພ້ອມກັບເລື່ອງອື່ນໆ ແລະ ພວກເຮົາໄດ້ພະຍາຍາມຂໍເຂົ້າພົບເຈົ້າໜ້າທີ່ລະດັບສູງຂອງລາວທີ່ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ເຊິ່ງກໍໄດ້ຮັບການປະຕິເສດຄຳຂໍ. Continue reading “ຂໍ້ມູນທີ່ຫາກໍປາກົດກ່ຽວກັບການລັກພາຕົວນັກພັດທະນາພາກປະຊາສັງຄົມຄົນລາວ”

April 16, 2013December 26, 2015

ຄອບຄົວຂອງນັກພັດທະນາສັງຄົມຜູ້ທີ່ຫາຍຕົວໄປສົມຄວນໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ໄດ້ຮັບຄຳຕອບ

ເດິເນຊັ່ນ: 16 ເມສາ 2013

ສົມບັດ ສົມພອນ ນັກພັດທະນາ ສັງຄົມລາວໄດ້ຖືກລັກພາຕົວ ໄປເມື່ອ ເດືອນທັນວາປີແລ້ວນີ້ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແຕ່ບໍ່ມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຜູ້ໃດເລີຍ ທີ່ຢາກຈະເປີດເຜີຍເບາະ ແສວ່າລາວຫາຍຕົວໄປໃສ ຫຼື ຊາຕາກຳຂອງລາວຕອນນີ້ເປັນແນວໃດ.

ຕັ້ງແຕ່ວັນທີ 15 ເດືອນທັນວາປີທີ່ ຜ່ານມາ ທີ່ ສົມບັດ ສົມພອນ ນັກພັດທະນາສັງຄົມ ແລະ ທັງເປັນຜູ້ໄດ້ ຮັບລາງວັນແມັກໄຊໄຊໄດ້ຫາຍ ຕົວໄປ ເຮັດໃຫ້ ອຶງ ຊຸຍມິງ (Ng Shui Meng) ຜູ້ເປັນພັນລະຍາ ຕ້ອງໄດ້ໃຊ້ເວລາເກືອບທັງໝົດຂອງ ຕົນເອງໄປກັບການຮຽກຮ້ອງຂໍຄວາມເປັນທໍາ ແລະ ຊອກຫາຫົນທາງ ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຕົວສາມີກັບຄືນ ມາຫາ ຄອບຄົວຢ່າງປອດໄພ, ເຊິງຖືວ່າເປັນການໃຊ້ຊີວິດຕໍ່ສູ້ກັບຄວາມຍາກລຳບາກ ໃນແຕ່ລະມື້ໂດຍທີ່ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນກໍຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບໝາກຜົນໃດໆ ເລີຍ.

ຄັ້ງສຸດທ້າຍທີ່ເຫັນສົມບັດ ແມ່ນລາວກໍາລັງຂັບລົດຈິບໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະຖືກຕໍາຫຼວດ ເອີ້ນໃຫ້ ຢຸດຢູ່ທີ່ປ້ອມຕຳຫຼວດ ແລະ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍເຫັນມີຄົນຂັບລົດກະບະມາເອົາຕົວລາວໄປ.

ແນ່ນອນຄົນໃນຄອບຄົວຂອງສົມບັດ ເຊິ່ງກໍລວມທັງແມ່ໄວອາຍຸ 85 ປີ ຕ່າງກໍມີຄວາມກັງວົນເຖິງທີ່ ສຸດຕໍ່ຊາຕາກຳຂອງສົມບັດ. ແມ່ຂອງລາວທີ່ເຖົ້າແກ່ຫຼາຍແລ້ວ ແລະ ບໍ່ຄ່ອຍມີເຫື່ອມີແຮງກໍ ຍັງຄົງລໍຖ້າຢ່າງມີຄວາມຫວັງວ່າຈະເຫັນໜ້າລູກຊາຍກົກຂອງຕົນກັບມາຫາໃນຊ່ວງບຸນປີໃໝ່ລາວ.

ເປັນເລື່ອງລຳບາກໃຈສຳລັບ ຊຸຍມິງ ທີ່ຈະຕ້ອງອະທິບາຍໃຫ້ກັບແມ່ຂອງສາມີຕົນເອງວ່າຍ້ອນຫຍັງ ສົມບັດຈຶ່ງຖືກເອົາຕົວໄປ ແລະ ຍ້ອນຫຍັງຜູ້ຄົນທີ່ມີອຳນາດຈຶ່ງປະຕິເສດບໍ່ຢາກໃຫ້ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອ ຊອກຫາຕົວ ຫຼື ອະທິບາຍຂໍ້ສັນນິຖານກ່ຽວກັບການຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດ.

ສົມບັດເກີດໃນຄອບຄົວທຸກຍາກຢູ່ທີ່ບ້ານດອນຂຽວ, ແຂວງຄຳມ່ວນ ແລະຊ່ວງຕົ້ນຂອງຊີວິດໄດ້ ຕໍ່ສູ້ກັບ ຄວາມທຸກຍາກລຳບາກ, ຄວາມຫິວໂຫຍ, ແລະ ຄວາມບໍ່ປອດໄພ. ລາວແລະຄອບຄົວຕ້ອງໄດ້ ຊອກຫາ ບ່ອນອົບພະຍົບໃນຊ່ວງສົງຄາມອິນດູຈີນ ຊຸມປີ 1960. ສົມບັດກໍຄືກັບຄົນອື່ນໆ ທີ່ໂຊກດີ ໄດ້ຮັບໂອກາດເດີນທາງໄປຕ່າງປະເທດ ແລະ ມີຜູ້ຍື່ນໂອກາດໃຫ້ສາມາດພັກອາໃສຢູ່ຕ່າງປະເທດໄດ້ຢ່າງຖາວອນ, ແຕ່ວ່າລາວຫາກເລືອກທີ່ຈະກັບມາບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງລາວ ແລະ ທຸ່ມເຫື່ອເທແຮງໃຫ້ກັບການເຮັດວຽກເພື່ອຊ່ວຍ ເຫຼືອປະເທດຂອງຕົນເອງ ແລະ ເພື່ອນຮ່ວມຊາດ ໃຫ້ມີການພັດທະນາທີ່ດີຂື້ນ.

Continue reading “ຄອບຄົວຂອງນັກພັດທະນາສັງຄົມຜູ້ທີ່ຫາຍຕົວໄປສົມຄວນໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ໄດ້ຮັບຄຳຕອບ”

March 25, 2013December 26, 2015

ທ່ານແກຣີ ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດຂອງ ສະຫະຣັດອະເມຣິກາຮຽກຮ້ອງມາຍັງ ສປປລາວ ໃນກໍລະນີຂອງບຸກຄົນທີ່ຫາຍຕົວໄປ

New York Times: 24 March 2013

ໂດຍ Jane Perlez

ວຽງຈັນ, ປະເທດລາວ – ມື້ທີ 100 ຊຶ່ງເປັນການຫາຍສາບສູນຂອງນັກຊ່ຽວຊານ ຄົນລາວດ້ານການກະເສດທີ່ຈົບ ການສຶກຈາກສະຖາບັນການສຶກສາອະເມຣິກັນ, ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດຂອງສະຫະຣັດອະເມຣິກາ ທ່ານຈອນແກຣີ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ມາຍັງລັດຖະບານລາວໃນວັນຈັນ ໃຫ້ປະກາດໃຫ້ມວນຊົນຊາບ ຜົນຂອງການສືບ ສວນວ່າ ໄດ້ມີຫຍັງແດ່ ເກີດຂຶ້ນກັບສົມບັດ, ແລະກໍໃຫ້ສົມບັດກັບຄືນສູ່ຄອບຄົວ ຂອງລາວ.

ຖະແຫຼງການຂອງທ່ານແກຣີ ເປັນຖະແຫຼງການເທື່ອທີສອງຂອງສະຫະຣັດ ອະເມຣິກາ ຫຼັງຈາກ ສົມບັດສົມພອນ ອາຍຸ 60 ປີ ໄດ້ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຫຼວດ ຢຸດລົດຈິບຂອງລາວ ຢູ່ຖະໜົນໃຫຍ່ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃນວັນທີ 15 ທັນວາ 2012. ຖະແຫຼງການນັ້ນ ໄດ້ປະກາດຢູ່ກະຊວງຕ່າງປະເທດ ທີ່ກຸງ ວໍຊິງຕັນ ໃນມື້ວັນທິດໃນຂະນະທີ່ ທ່ານແກຣີຢ້ຽມຢາມປະເທດອີຣັກ.

ການປະຕິເສດຂອງລັດຖະບານລາວ ທີ່ບໍ່ຮັບຮູ້ ຄວາມຮັບຜິດຊອບໃດໆ ວ່າທ່ານ ສົມບັດຢູ່ໃສນັ້ນ ໄດ້ເພີ້ມ ຄວາມຢ້ານກົວກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພຂອງ ທ່ານສົມບັດ ແລະກໍພາໃຫ້ມີການຕຳໜິຮຸນແຮງທີ່ບໍ່ເຄີາມີມາ ຈາກ ສະຫະຣັດອະເມຣິກາ, ປະເທດຢູໂຣບແລະສິງກະໂປ (ພັນລະຍາຂອງທ່ານສົມບັດເປັນຄົນ ເຊື້ອຊາດ ສິງກາໂປ).

ປະເທດລາວເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ຍາກຈົນ ມີປະຊາກອນ 6 ລ້ານຄົນ ໃນແຖບ ແມ່ນໍ້າຂອງ, ລາວເປັນປະເທດ ກອມມູນິສຕ໌ ທີ່ມີຜູ້ນຳປະກອບດ້ວຍຜູ້ຫຼັກແຫຼ່ງ ຂອງຂະບວນການປະເທດລາວທີ່ເປັນຂະບົດ ໄດ້ເອົາໄຊຊະນະໃນປີ 1975 ຈາກລັດຖະບານ ທີ່ມີສະຫະຣັດອະເມຣິກາໜູນຫຼັງ.

ລັດຖະບານໄດ້ມີຄວາມໄກ້ຊິດທະວີຄູນກັບປະເທດຈີນ ທີ່ເປັນເພື່ອນບ້ານທາງພາກເໜືອ. Beijing ໄດ້ລົງທຶນກໍ່ສ້າງຫຼາຍໂຄງການພື້ນຖານອັນສຳຄັນຂອງລາວ ແລະ ປະກອບສ່ວນໃນລະບົບການຮັກສາຄວາມປອດໄພ ໃຫ້ປະຊາຊົນ, ລວມທັງ ການຕິດຕັ້ງກ້ອງຖ່າຍຮູບວົງຈອນປິດ ທີ່ບັນທຶກເອົາຮູບຂອງສົມບັດຕອນສຸດທ້າຍ ກ່ອນສົມບັດ ຖືກຫາຍຕົວໄປ.

2 ມື້ ຫຼັງຈາກສົມບັດບໍ່ໄດ້ກັບມາເຮືອນ ໃນວັນເສົາຂອງເດືອນທັນວານັ້ນ ພັນລະ ຍາຂອງສົມບັດ ນາງຊຸຍມິງ ພ້ອມ ດ້ວຍໝູ່ເພື່ອນຫຼາຍຄົນ ກໍໄດ້ໄປຫາ ສະຖານີ ຕຳຫຼວດນະຄອນບານ ແລະເບິ່ງວິດີໂອຈາກກ້ອງຖ່າຍຮູບວົງຈອນປິດ ທີ່ຕິດຕັ້ງ ໃກ້ປ້ອມຕຳຫຼວດບ່ອນຢຸດລົດທ່ານສົມບັດສົມພອນ.

ໃນຂະນະທີ່ ວີດີໂດ ໄດ້ສາຍຢູ່ນັ້ນ ຊຸຍມິງແລະໝູ່ຂອງລາວໄດ້ອັດເອົາ ດ້ວຍ ໂທລະສັບມືຖື. ຮູບທີ່ມີໃນວີດີໂອນັ້ນ ໄດ້ອອກກະຈາຍໃນ ຢູທູບ ແລະ ແວບ ໄຊຕ໌ sombath.org ທີ່ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງການເຜີຍແຜ່ສາກົນ ເພື່ອໃຫ້ມີການໄປ ເຖິງຈຸດຕົ້ນຕໍ ຂອງການຫາຍສາບສູນຂອງສົມບັດສົມພອນ.

ກ້ອງວີດີໂອຄົບວົງຈອນປິດ ເວລານັ້ນຍາກທີ່ຈະພິສູດ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ທ່ານ ສົມບັດ ຖືກຢຸດລົດ ອອກຈາກ ລົດຈິບຂອງລາວ ແລະຍ່າງໄປທາງບ່ອນກວດກາ ຂອງຕຳຫຼວດ. ຕໍ່ຈາກນັ້ນມາ ຄົນຂີ່ລົດຈັກກໍມາ ຈອດລົດຈັກໄວ້ ແລ້ວຂື້ນລົດຈິບ ຂອງທ່ານສົມບັດ ແລ້ວຂັບລົດຈິບໜີໄປ. ບໍ່ທໍ່ໃດນາທີ ມີລົດກະບະສີຂາວ ຄັນ ໜຶ່ງ ມາໃນເຫດການ ນັ້ນຊຶ່ງ ມີ 2 ຄົນ ອອກມາ ແລະທ່ານສົມບັດກໍຂື້ນລົດ ກະບະໄປນຳພວກຂະເຈົ້າ. ລົດກະບະກໍຂັບອອກໄປເລີຽ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ສະຖານທູດໄດ້ເວົ້າວ່າ ສະຖານທູດອະເມຣິກັນປະຈຳວຽງຈັນໄດ້ສະເໜີດ້ານວິຊາການ ໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ ວິດີໂອທີ່ບັນທຶກການຈາລາ ຈອນນັ້ນ ໃຫ້ມີຄຸນນະພາບຕື່ມ ພາໃຫ້ເຫັນແຈ້ງ ປ້າຍຂອງລົດຈັກ ແລະລົດ ກະບະ. ລັດຖະບານປະຕິເສດການສະເໜີ.

ສ່ວນໃຫຍ່ ການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງສະຫະຣັດອະເມຣິກາຕໍ່ລາວ ສຸມໃສ່ດ້ານ ສາທາ ລະນະສຸກແລະການກູ້ລະເບີດ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ ເຫຼືອຈາກການຖິ້ມລະເບີດທີ່ ສະຫະຣັດໄດ້ປະຕິບັດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ວຽດນາມເໜືອ ເອົາລາວເປັນເສັ້ນທາງ ລຳລຽງ ແລະຂົນທະຫານໃນສົງຄາມວຽດນາມ.

ນັກການທູດໄດ້ເວົ້າວ່າ ສະຫະຣັດອະເມຣິກາແລະປະເທດຢູໂຣບ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ ຂົ່ມຂູ່ຕັດການຊ່ວຍເຫຼືອໃຫ້ລາວ ເນື່ອງດ້ວຍກໍລະນີທ່ານສົມບັດ ແຕ່ກໍໄດ້ພະຍາ ຍາມຊີ້ໃຫ້ເຫັນການເສັຍຫາຍ ຂອງການມີຊື່ລືນາມຂອງ ລັດຖະບານລາວ.

ມີຫຼາຍຢ່າງ ຊຶ່ງທ່ານສົມບັດໄດ້ມີຄວາມພິເສດສຳລັບສະຫະຣັດອະເມຣິກາ. ສົມບັດໄດ້ໄປຢ້ຽມອາເມຣິກາຄັ້ງທຳອິດ ໃນນາມການແລກປ່ຽນນັກສຶກສາມັດທະ ຍົມ ໂຄງການ American Field Service ໃນປີ 1969. ເວລາທີ່ສົມບັດ ໄປກິນ ນອນນຳຄອບຄົວ ຢູ່ Wisconsin ເປັນເວລາ 1 ປີ ສົມບັດເວົ້າແຕ່ພາສາອັງກິດ ພື້ນຖານທີ່ລາວໄດ້ຮຽນຢູ່ລາວ ນຳນັກຮຽນຮູ້ອາເມຣິກັນ.

ໃນເວລາຕໍ່ມາ ສົມບັດກໍໄດ້ຮຽນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລຮາວາຍໄດ້ຮັບປຣິນຍາຊັ້ນສູງ ດ້ານກະສິກັມ ຂະແໜງການທີ່ເປັນ ຈຸດສຸມໃນອາຊີບຂອງສົມບັດ ທີ່ຊຸກຍູ້ການ ການເຮັດນາຮົ້ວສວນແບບຍືນຍົງ. ສົມບັດໄດ້ກໍ່ຕັ້ງສູນພັດທະນາທີ່ມີ ສ່ວນຮ່ວມ ຢູ່ວຽງຈັນ ເພື່ອສິດສອນຊາວໜຸ່ມລາວໃຫ້ໄດ້ຄວາມຊຳນານ ທີ່ໂຄງການພັດທະ ນາຊຸມຊົນຕ້ອງການ ແລະສົມບັດກໍຍັງເປັນບຸກຄົນໜຶ່ງ ຊຶ່ງປະເທດເອເຊັຍ ແລະ ອາຟຣິກກາ ນັບໜ້າຖືຕາ ຍ້ອນວຽກງານທີ່ລາວໄດ້ເປັນຜູ້ ລິເລີ້ມລົງມືເຮັດດ້ວຍ ຕົນເອງ.

ທ່ານສົມບັດເປັນຜູ້ກ່າວຄຳປາໄສເບື້ອງຕົ້ນຢູ່ໃນກອງປະຊຸມ ເວທີປະຊາຊົນ ເອເຊັຍ-ເອີໂຣບ ໃນເດືອນ ຕຸລາ 2012 ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ລວມຜູ້ນຳ ຊຸມຊົນລາວແລະພະນັກງານຂອງການຊ່ວຍເຫຼືອຕ່າງປະເທດ. ເນື້ອຫາອັນສຳຄັນ ຂອງເວທີແມ່ນເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດຖບານຍຶດເອົາດິນ, ຜູ້ທີ່ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນ ສົມບັດ ຈຳນວນໜຶ່ງ ຄິດວ່າ ສົມບັດຖືກເອົາຕົວໄປນັ້ນ ເປັນການເຕືອນ ໃຫ້ການຕຳໜິລັດຖະບານງຽບໄປໃນບັນຫານັ້ນ.

ນາງຊຸຍມິງ ພັນລະຍາຂອງ ທ່ານສົມບັດ ອະດີດພະນັກງານຊັ້ນສູງຂອງອົງ ຢູນິແຊບ (ອົງການແມ່ແລະເດັກຂອງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ) ໄດ້ຈັດຕັ້ງການ ເຜີຽແຜ່ ເພື່ອຊຸກໃຫ້ລັດຖະບານບອກໃຫ້ຮູ້ ກ່ຽວກັບການຫາຍຕົວຂອງ ສົມບັດ. ເດືອນໜຶ່ງ ຫຼັງຈາກສົມບັດໄດ້ຫາຍຕົວໄປ ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດຂອງ ສະຫະຣັດ Hillary Rodham Clinton ກໍໄດ້ຮ້ອງຂໍໃຫ້ລັດຖະບານລາວໃຫ້ ຂໍ້ມູນ.

ນາງຊຸຍມິງວ່າ “ແຕ່ກ່ອນ ລັດຖະບານລາວກໍໄດ້ໃຫ້ຂໍ້ມູນ ທີ່ອ້າງອີງເຖິງ ການ ຫາຍສາບສູນຂອງປະຊາຊົນລາວຜູ້ອື່ນ, ແຕ່ວ່າເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຍັງບໍ່ທັນໄດ້ສູ້ໜ້າ ຈັກເທື່ອ ກັບຄວາມສົນໃຈຂອງສາກົນ”.

ສະຫະຣັດ ກໍຍັງໄດ້ສະແດງຄວາມຫ່ວງໃຍ ຕໍ່ການປະຕິເສດຂອງລັດຖະບານ ລາວ ເພື່ອຊ່ວຍການສືບສວນ ຫາຄົນຖືສັນຊາດອາເມຣິກັນ 2 ຄົນ ແລະຜູ້ 1 ເປັນຜູ້ທີ່ມີອະນຸຍາດຢູ່ອະເມຣິກາ ເປັນເຊື້ອຊາດລາວ ທີ່ສູນຫາຍໄປໃນປີນີ້.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງສະຖານທູດອະເມຣິກັນ ໄດ້ເວົ້າວ່າ ໃນເດືອນນີ້ເອງ ເຈົ້າໜ້າລາວ ທີ່ສະຫວັນນະເຂດ ແຂວງພາກໃຕ້ ໄດ້ຫ້າມບໍ່ໃຫ້ ຄະນະສືບສວນອະເມຣິກັນ ໄປສະຖານທີ່ໆ 3 ຄົນ ຍັງໄດ້ເຫັນຕົວໃນເດືອນ ມັງກອນ ຄື: ສຸລິ ກອງດາລາ ວົງ, ບຸນທ່ຽງ ອິນສີຊຽງໃໝ່ແລະບຸນມາ ພັນໂຍທາ.

March 17, 2013July 28, 2015

ລາວຊິອ່ອນໃຫ້ ອີຢູ ບໍ? ກ່ຽວກັບການກົດດັນ ເລື່ອງສົມບັດ?

(Will Laos bend over EU pressure on Sombath?)

Asian Correspondent: 16 March 2013

Rob O’Brien

ເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 3 ເດືອນ ຕັ້ງແຕ່ສົມບັດສົມພອນ ນັກເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ຜູ້ເຜີຍແຜ່ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ໄດ້ເຫັນເປັນຄັ້ງສຸດທ້າຍ ຢູ່ທ້ອງຖະໜົນ ອັນສົບສົນໃນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.

Sombath Somphone

ຜູ້ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງອາຊີໄດ້ຖ່າຍຮູບຕໍ່ໜ້າສູນວັດທະນະທັມຂອງ ປະເທດຟີລິບປິນ ກ່ອນພິທີ ໄດ້ຮັບຫຼຽນແມັກໄຊໄຊໃນ ວັນພຸດວັນທີ 31 ສິງຫາ 2005 ຢູ່ມານີລາ ປະເທດຟີລິບປີນ. ຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຫຼຽນຈາກຊ້າຍໄປ ມີ: ຜູ້ແທນສະພາສູງຂອງ ຣາຊອານາຈັກໄທ ທ່ານ Jon Ungphakorn ຍ້ອນວຽກງານໃນລັດຖະບານ, ທ່ານ Teten Masduki ຈາກ ອິນໂດເນເຊັຍ ຍ້ອນວຽກງານຂອງຊຸມຊົນ, Dr V. Shantha ຈາກອິນເດັຍ ຍ້ອນວຽກງານ ຂອງຊຸມຊົນ, ທ່ານ Sombath Somphone ຈາກປະເທດລາວ ຍ້ອນ ການນຳພາຊຸມຊົນ, ທ່ານ Matiur Rahman ຈາກບັງກລາເທດ ຍ້ອນການໜັງສືພິມ, ວັນນະຄະດີແລະປະດິດ ແຕ່ງສິລະປະ ການສື່ສານແລະຍານາງ Yoon Hye-Ran ຈາກເກົາຫຼີໃຕ້ ຍ້ອນ ການນຳພາ ຍຸກໃໝ່ (ຮູບຈາກ Associated Press/ຂອງ Bullit Marquez).

ກ້ອງຖ່າຍຮູບປິດວົງຈອນ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ໜ້າກຽດຊັງ ບັນທຶກພາບເວລາສຸດ ທ້າຍເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ການຫາຍ ສາບສູນຂອງສົມບັດສົມພອນ ໄດ້ມີການ ວາງແຜນຢ່າງລະອຽດເອົາຕົວໄປ. ລົດຈິບຂອງສົມບັດ ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຫຼວດ ຢຸດໃນມື້ວັນທີ 15 ເດືອນ ທັນວາ ກ່ອນທີ່ສົມບັດ ຈະຖືກເອົາຂື້ນລົດ ຕ່າງຫາກ ແລະສົມບັດກໍຫາຍສາບສູນໄປເລີຍ.

ລັດຖະບານແລະຕຳຫຼວດລາວ ຍັງສືບຕໍ່ປະຕິເສດຢູ່ ໃນທຸກພະລະໜ້າທີ່ ຂອງ ຕົນກ່ຽວກັບການຫາຍສາບສູນຂອງ ສົມບັດ ແລະການສຶບສວນທີ່ຍັງດຳເນີນບໍ່ໄດ້ ບັນລຸຜົນ ບໍ່ໄດ້ຮັບຄຳຕອບວ່າ ສົມບັດຢູ່ແຫ່ງໃດ ຫຼືວ່າ ກ່ອນອື່ນໝົດ ເປັນຫຍັງ ສົມບັດ ຈຶ່ງຖືກຄຸມຕົວໄປ.

ພ້ອມກັນກັບ ອົງກອນລາວແລະອົງກອນສາກົນ ທີ່ບໍ່ຂື້ນກັບລັດຖະບານແລະ ຜູ້ທີ່ໃຫ້ຄວາມສະໜັບສະໜູນອື່ນໆ ນາງຊຸຍມິງ ພັນລະຍາຂອງສົມບັດ ໄດ້ກໍ່ຕັ້ງ ການເຜີຽແຜ່ລະດັບສາກົນທີ່ຕິດຕາມ ລັດຖະບານລາວທີ່ຖືກກົດດັນ.

ຄະນະຜູ້ແທນສາກົນແລະນັກການທູດ ກໍຍັງສະແດງຄວາມຫ່ວງໃຍວ່າ ສົມບັດ ຢູ່ແຫ່ງໃດ, ໃນບໍ່ດົນມໍ່ໆມານີ້ ກໍຍັງມີຄະນະຜູ້ແທນ ອີຢູ, ແຕ່ວ່າ ເຖິງປັດຈຸບັນ ເຈົ້ານີ້ໜ້າທີ່ລາວກໍຍັງໃຫ້ຄຳຕອບທີ່ຂື້ນກັບຜູ້ອື່ນແລະ ຊຸຍມິງເວົ້າວ່າ ລາວໄດ້ຍິນ ຄຳຕອບລັກສະນະດຽວກັນ ຫຼາຍຫຼົບຫຼາຍຕ່າວ.

ພວກນັກການທູດໄດ້ພົບກັບ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຊັ້ນສູງຂອງລັດຖະບານ ແລະລັດຖະ ມົນຕີ ແຕ່ວ່າຄຳຕອບຍັງຄືເກົ່າຢູ່: ‘ພວກເຮົາກໍມີຄວາມຫ່ວງໃຍຫຼາຍ ແລະກໍເຮັດ ທຸກຢ່າງທີ່ພວກເຮົາເຮັດໄດ້, ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຫຼວດໄດ້ເຮັດການສືບສວນ, ແຕ່ວ່າ ພວກເຮົາກໍຍັງຫາສົມບັດບໍ່ເຫັນ – ພວກເຮົາກໍເສັຽໃຈໃນເຫດການ ໆລໆ” ‘ນາງ ຊຸຍມິງກ່າວໃນທີ່ສຸດ.

ອາທິດໜ້າຈະເປັນ 100 ວັນ ຕັ້ງແຕ່ ສົມບັດຫາຍສາບສູນໄປ ແລະ ອີຢູ ໄດ້ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາວ່າ ການກົດດັນຈະຜ່ານ ລະບົບໃໝ່ ຂອງກິຈະກັມສາກົນ ທີ່ຖືວ່າ ກໍລະນີຂອງສົມບັດເປັນບຸລິມະສິດຂອງສະພາ ອີຢູ ຢູ່ໃນກັມມາທິການ ຂອງອົງການສິດທິມະນຸດຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

ຜູ້ແທນສະພາສູງຂອງເນເທີແລນດ໌ ແລະຫົວໜ້າຄະນະຜູ້ແທນທ່ານ Tuur Elzinga ໄດ້ມີຄວາມຈົງໃຈທີ່ສະແດງ ອອກວ່າ ຢູອີ ຕົກລົງຈະບໍ່ອ່ອນຕໍ່ການ ຫາຍຕົວຂອງນັກເຄື່ອນໄຫວ. “ຖ້າຫາກວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຄຶດວ່າ ປະເດັນຂອງ ການຫາຍສາບສູນຂອງສົມບັດ ຈະຖືກຫຼົງລືມໄປນັ້ນ? ພວກເພິ່ນຄຶດຜິດ” ທ່ານ Elzinga ໄດ້ກ່າວ.

ແຕ່ວ່າ ຂີດໝາຍ 100 ວັນ ໃກ້ເຂົ້າມາແລ້ວ, ມັນເປັນຫຼາຍວັນທີ່ຍືດເຍື້ອ ຍາວນານຂອງການເຜີຽແຜ່ທີ່ພັນລະຍາຂອງ ສົມບັດ ກຳລັງມີການໃຊ້ຈ່າຍ.

ຂ້ອຍເມື່ອຍຫຼາຍແລະໝົດກຳລັງໃຈ ທີ່ວ່າ ອາທິດແລ້ວອາທິດເລົ່າ ບໍ່ມີຂ່າວ ຫຍັງ ແລະບໍ່ມີການແນະນຳທາງໃໝ່ ແຕ່ວ່າ ຂ້ອຍບໍ່ມີທາງເລືອກ ມີແຕ່ວ່າ ທົດລອງເລື້ອຍໄປແລະໃຊ້ຄວາມອົດທົນ ແລະທົດລອງການແນະນຳທຸກຢ່າງ ແລະຊ່ອງທາງທຸກອັນທີ່ຈະໄດ້ພົບເຫັນສົມບັດ” ນາງໄດ້ກ່າວ.

ຊີວິດຂອງຂ້ອຍຢຸດສະງັກ – ລໍຖ້າ, ລໍຖ້າ, ຫວັງ ແລະ ຫວັງ ແລະບາງຄັ້ງ ມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າໃຜຊ່ອຍຫຍັງບໍ່ໄດ້ ແລະ ກໍມີຄວາມໝົດຫວັງ. ຂ້ອຍຫາກໍ່ມີ ຄວາມເຊື່ອໃນໃຈວ່າ ສົມບັດຍັງມີຊີວິດຢູ່…ຍ້ອນວ່າ ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງບໍ່ຄາດຝັນ ຈະເປັນໄປໄດ້ໝົດ”.

February 19, 2013December 26, 2015

ສະຫະຣັດອາເມຣິກາ ກົດດັນ ລາວ ກ່ຽວກັບການຫາຍຕົວໄປ ຂອງນັກເຄື່ອນໄຫວ

ຂ່າວເອແອຟປີ (Agence France Press = AFP) 19 ກຸມພາ 2013

ຕົວແທນສະຫະຣັດກ່ຽວກັບສິດທິ ໃນວັນຈັນ (18.2.2013) ໄດ້ຂໍຮ້ອງ ມາຍັງປະເທດລາວ ເພື່ອຊາບ ຂ່າວຕື່ມຂອງການຫາຍຕົວໄປ ໄດ້ 2 ເດືອນ ຂອງນັກເຄື່ອນໄຫວທີ່ມີຊື່ສຽງ, ໄດ້ເວົ້າວ່າ ເຫດການນີ້ໄດ້ມີ “ຜົນສະທ້ອນຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ໝົດກຳລັງໃຈ” ຕໍ່ກຸ່ມທີ່ເຮັດວຽກ ກັບມວນຊົນ.

ສົມບັດສົມພອນ, ອາຍຸ 62 ປີ ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງອົງກອນທີ່ບໍ່ສັງກັດ ລັດຖະບານ ຊຶ່ງເຜີຍແຜ່ ການພັດທະນາ ແບບຍືນຍົງ ໄດ້ຫາຍຕົວໄປຢູ່ນະຄອນວຽງຈັນ ເວລາຂັບລົດກັບບ້ານພັກ ໃນວັນທີ 15 ທັນວາ (2012) ແລ້ວນີ້.

ຮູບໃນກ້ອງຖ່າຍຮູບຄົບວົງຈອນ ເຫັນໄດ້ວ່າ ສົມບັດສົມພອນຖືກນຳ ຕົວໄປຈາກສະຖານີ ຕຳຫຼວດໂດຍ ຄົນ 2 ຄົນ ທີ່ບໍ່ຮູ້ໜ້າ.

“ເປັນການເຫຼືອເຊື່ອເຮັດໃຫ້ອ່ອນກຳລັງໃຈ ທີ່ການສືບສວນບໍ່ໄປບໍ່ມາ”. ທ່ານດານນິແອນ ແບຣ໌ ຮອງຜູ້ຊ່ວຍລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດຂອງ ສະຫະຣັດອາເມຣິກາ, ພະແນກ ປະຊາທິປະໄຕ, ສິດທິມະນຸສະຍະທັມ, ແລະແຮງງານ, ໄດ້ບອກ ເອແອຟປີ ທາງໂທລະສັບ ຈາກວຽງຈັນ ຫຼັງຈາກທີ່ທ່ານ ໄດ້ມີການໂອ້ລົມກັບ ຮອງລັດຖະມົນຕີ ຕ່າງປະເທດ ຂອງລາວ.

“ຂ້ອຍແນ່ໃຈວ່າ ພວກເພິ່ນກຳລັງມີການສືບສ່າວຫາ – ແມ່ນເທົ່າທີ່ ຮອງລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ບອກກັບຂ້ອຍ – ແຕ່ວ່າ ຂ້ອຍເຂົ້າໃຈວ່າ ເພິ່ນ (ຮອງລັດຖະມົນຕີລາວ) ເຂົ້າໃຈວ່າ ຖ້າ ບໍ່ໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນເພີ້ມເຕີ່ມ ກໍຊ່ອຍ ຫຍັງບໍ່ໄດ້”. ທ່ານແບຣ໌ໄດ້ເວົ້າ ທັງສະແດງຄວາມເສັຽຫວັງ ທີ່ທ່ານ ບໍ່ ໄດ້ພົບ ກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ ຂອງກະຊວງຮັກສາຄວາມສະຫງົບ ຈັກຄົນ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວ ໄດ້ໃຫ້ຄຳເຫັນກ່ອນແລ້ວວ່າ ສົມບັດອາດຖືກນຳຕົວໄປ ຍ້ອນການຜິດ ຖຽງກັນສ່ວນຕົວ ແຕ່ກໍຍັງເວົ້າວ່າ ບໍ່ມີຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ ສົມບັດສົມພອນ ຢູ່ແຫ່ງໃດໝົດ.

ຜູ້ເຜີຍແຜ່ (ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ) ໄດ້ຮັບຫຼຽນຣາມົງມາກໄຊໄຊ ໃນປີ 2005 ຍ້ອນການນຳພາ ຊຸມຊົນ, ວຽກງານກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມຍາກຈົນແລະ ການພັດທະນາແບບຍື່ນຍົງຢູ່ໃນປະເທດ ທີ່ຍາກຈົນຫຼາຍກວ່າໝູ່ ໃນອາຊີອັກຄະເນ.

ລັດຄອມມູນິດທີ່ມີຄວາມປິດລັບ ມີພັກດຽວ – ຄວບຄຸມສື່ມວນຊົນທັງ ໝົດ ແລະບໍ່ມີ ການຜ່ອນສັ້ນຜ່ອນ ຍາວການຕິຕຽນ – ໃນຫຼາຍປີບໍ່ດົນ ມານີ້ ໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ອົງກອນ ປະຊາຊົນພາຍໃນປະເທດ ໄດ້ມີການ ເຄື່ອນໄຫວ.

ແຕ່ວ່າ ການຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດສົມພອນ ໄດ້ສົ່ງຄວາມກົງວົນໃຈໃນເຄືອຂ່າຍຂອງ ສົມບັດ.
ທ່ານແບຣ໌ໄດ້ເວົ້າວ່າ “ແນ່ນອນທີ່ມີຜົນສະທ້ອນຍ້ອນການເມີນເສີຍ”.

“ຕາບໃດວ່າ ເຫດການຍັງບໍ່ມີການແກ້ໄຂ ແລະສົມບັດຍັງບໍ່ທັນໄດ້ກັບ ມາສູ່ພັນລະຍາ ຂອງລາວ, ຊຸມຊົນທົ່ວໂລກ, ຜູ້ຄົນຢູ່ທີ່ນີ້ທີ່ຮູ້ຈັກມັກແກ່ນ ຮັກແພງສົມບັດ ກໍຄົງຍັງຈະສືບຕໍ່ ທວງຖາມຫາ” ທ່ານແບຣ໌ໄດ້ເວົ້າຕື່ມ.