ອົງການນິລະໂທດກຳສາກົນ (Amnesty International): 13 ມິຖຸນາ 2013
ລັດຖະບານລາວຕ້ອງດຳເນີນການທັນທີທັນໃດ ເພື່ອໃຫ້ໝັ້ນໃຈວ່າສົມບັດ ສົມພອນ ຈະໄດ້ກັບຄືນມາຢ່າງປອດໄພ. ສົມບັດ ເປັນຜູ້ນຳພານັກພັດທະນາສັງຄົມ ທີ່ສ່ຽງຕໍ່ການຕົກເປັນຜູ້ເຄາະຮ້າຍຖືກບັງຄັບໃຫ້ເປັນບຸກຄົນຫາຍສາບສູນໂດຍເຈົ້າໜ້າທີ່ ດັ່ງທີ່ອົງການນິລະໂທດກຳສາກົນ (Amnesty International) ໄດ້ກ່າວໄວ້ໃນບົດຂຽນໂດຍສັງເຂບ ທີ່ອອກເຜີຍແຜ່ໃນມື້ນີ້.
ໃນບົດຂຽນໂດຍສັງເຂບ Caught on Camera ໄດ້ສຶກສາເຈາະເລີກລາຍລະອຽດກໍລະນີຂອງສົມບັດ, ຜູ້ທີ່ຖືກເອົາຕົວໄປຕໍ່ໜ້າຕໍ່ຕາເຈົ້າໜ້າທີ່ຮັກສາຄວາມສະຫງົບໃນຕອນແລງຂອງວັນທີ 15 ທັນວາ 2012 (6 ເດືອນຜ່ານມາ) ແລະເຖິງປັດຈຸບັນຍັງບໍ່ມີຂ່າວຄາວໃດໆ ເລີຍ.
“ຈາກຫຼັກຖານທີ່ມີ ຂໍ້ສະຫຼຸບທີ່ເປັນໄປໄດ້ສູງທີ່ສຸດແມ່ນ ສົມບັດ ສົມພອນ ໄດ້ຕົກເປັນເຫຍື່ອຂອງການຖືກບັງຄັບໃຫ້ເປັນບຸກຄົນຫາຍສາບສູນ ໂດຍມີເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບ,” ກ່າວໂດຍ ຣູເພິດ ອາບບອດ, ນັກຄົ້ນຄວ້າວິໄຈກ່ຽວກັບ ປະເທດກຳປູເຈຍ, ລາວ, ແລະ ຫວຽດນາມ ຂອງອົງການນິລະໂທດກຳສາກົນ.
“ລັດຖະບານລາວຕ້ອງອອກຄຳສັ່ງໃຫ້ສາທາລະນະຮັບຮູ້ໂດຍດ່ວນ ແລະ ໂດຍບໍ່ມີເງື່ອນໄຂໃນການປົດປ່ອຍໃຫ້ລາວໄດ້ກັບຄືນຫາຄອບຄົວໂດຍປອດໄພ.”
“ນອກຈາກນີ້ ພວກເຂົາຄວນແຕ່ງຕັ້ງຄະນະກຳມະການອິດສະລະເພື່ອສືບສວນສອບສວນກ່ຽວກັບກໍລະນີນີ້ ເພື່ອໃຫ້ໝັ້ນໃຈວ່າສົມບັດຈະໄດ້ກັບມາຢ່າງປອດໄພ ແລະ ນຳມາເຊິ່ງຄວາມຍຸດຕິທຳໃນການດຳເນີນຄະດີຕໍ່ຜູ້ທີ່ໜ້າສົງໃສຢູ່ເບື້ອງຫຼັງກໍລະນີການບັງຄັບບຸກຄົນໃຫ້ຫາຍສາບສູນນີ້.”
ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍສາກົນ, ການບັງຄັບໃຫ້ບຸກຄົນຫາຍສາບສູນ ຖືວ່າເປັນການຄຸມຂັງ ຫຼື ການກັກຂັງບຸກຄົນໂດຍເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດ ຫຼື ຕົວແທນຂອງພວກເຂົາ ຕາມດ້ວຍການປະຕິເສດທີ່ຈະຍອມຮັບວ່າບຸກຄົນດັ່ງກ່າວຢູ່ກັບຕົນເອງ ຫຼື ທີ່ຈະເປີດເຜີຍຊະຕາກຳ ຫຼື ສະຖານທີ່ກັກຂັງ.
ເຫດການການຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດໄດ້ຖືກບັນທຶກໄວ້ຂໍ້ມູນພາບຈາກກ້ອງວົງຈອນປິດ (CCTV) ທີ່ທາງຄອບຄົວໄດ້ມາ.
ພາບບັນທຶກໄດ້ປາກົດໃຫ້ເຫັນວ່າສົມບັດໄດ້ຖືກຕຳຫຼວດເອີ້ນໃຫ້ຢຸດ ຢູ່ໜ້າປ້ອມຕຳຫຼວດໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ຫຼັງຈາກທີ່ລາວໄດ້ລົງຈາກລົດເພື່ອໄປລົມກັບຕຳຫຼວດ ລົດລາວໄດ້ຖືກເອົາໄປ. ຫຼັງຈາກນັ້ນມີຜູ້ຊາຍສາມຄົນລວມທັງສົມບັດໄດ້ຍ່າງຂື້ນລົດກະບະທີ່ເປີດໄຟຂໍທາງຢູ່ ແລ້ວລົດໄດ້ຂັບອອກໄປ ພ້ອມທັງມີລົດຈັກຢູ່ນຳທາງຫຼັງແລະໄດ້ຍິງປືນຂື້ນຟ້າໜຶ່ງນັດ.
“ຄວາມຈິງທີ່ວ່າ ສົມບັດ ໄດ້ຖືກເອົາຕົວໄປຈາກປ້ອມຕຳຫຼວດໃນໃຈກາງເມືອງຫຼວງຂອງລາວ ແລະ ຕຳຫຼວດທີ່ຢູ່ໃນສະຖານະການກໍບໍ່ໄດ້ຄັດຄ້ານຫຍັງເລີຍ ຍິ່ງເປັນເລື່ອງໜ້າກັງວົນທີ່ສຸດ,” ອາບບອດ ກ່າວໄວ້.
“ອີກທັງການລາຍງານຂອງຕຳຫຼວດທີ່ວ່າສະຖານະການເປັນ ‘ປົກກະຕິ’ ເປັນເລື່ອງທີ່ບໍ່ເປັນຕາໜ້າເຊື່ອ ເພາະເມື່ອພິຈາລະນຂໍ້ເທັດຈິງ ລວມທັງປືນທີ່ຍິງອອກມາກໍຢູ່ໃນບໍລິເວນທີ່ເກີດເຫດດຽວກັນ.”
ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ສູງວ່າເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຈະມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງກັບການຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດ ເຊິ່ງເກີດຂື້ນຈາກຄວາມບົກພ່ອງຂອງຕຳຫຼວດໃນການດຳເນີນການສືບສວນສອບສວນຢ່າງລະອຽດ, ເຊິ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າໄດ້ມີການປິດບັງຄວາມຈິງ.
ຕ່າງປະເທດໄດ້ສະເໜີຂໍຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານການວິເຄາະພາບບັນທຶກຈາກກ້ອງວົງຈອນປິດ ແຕ່ກໍໄດ້ຮັບການປະຕິເສດການຊ່ວຍເຫຼືອ.
“ລັດຖະບານລາວຕ້ອງດຳເນີນການທັນທີທັນໃດ ເພື່ອໃຫ້ໝັ້ນໃຈວ່າສົມບັດ ສົມພອນຈະໄດ້ກັບມາຫາຄອບຄົວຢ່າງປອດໄພ– ຈົນກວ່າຈະເຖິງມື້ນັ້ນ ການວິພາກວິຈານກ່ຽວກັບການຫາຍຕົວໄປຂອງລາວກໍຈະບໍ່ຫາຍໄປ,” ກ່າວໂດຍ ແອບບອດ.
ບໍ່ດົນກ່ອນທີ່ສົມບັດຈະຫາຍຕົວໄປ ສົມບັດໄດ້ເຮັດບົດສຳຫຼວດທົ່ວປະເທດເພື່ອວັດແທກຄວາມສຸກຂອງຄົນ ລາວ ແລະ ໄດ້ເປັນສ່ວນໜຶ່ງໃນການຈັດຕັ້ງກອງປະຊຸມທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດດ້ານພາກປະຊາສັງຄົມກໍຄື ກອງປະຊຸມພາກປະຊາຊົນ ອາຊີ-ເອີຣົບ (AEPF) ໃນເດືອນຕຸລາ 2012.
ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມ AEPF ຫຼາຍຄົນໄດ້ຖືກຂົ່ມຂູ່ ແລະ ເຈົ້າໜ້າທີ່ປ້ອງກັນຄວາມປອດໄພໄດ້ຢຶດເອົາໄວ້ເອກະສານສຳເນົາເລື່ອງຜົນຈາກການສຳຫຼວດ “ວິໄສທັດຂອງປະຊາຊົນລາວ (The Lao People’s Vision).”
ຫຼັງຈາກນັ້ນ ເມື່ອວັນທີ 7 ຕຸລາ 2012 ລັດຖະບານລາວໄດ້ເນລະເທດນັກພັດທະນາຊາວຕ່າງປະເທດອອກຈາກປະເທດລາວ ຈາກທີ່ໄດ້ຊູປະເດັນເລື່ອງພື້ນທີ່ຈຳກັດໃນການສົນທະນາໂຕ້ຕອບພາຍໃນປະເທດ ແລະ ຜົນກະທົບທີ່ມີຕໍ່ຜູ້ທີ່ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນອອກມາ.
“ການບັງຄັບໃຫ້ຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດ ໄດ້ກາຍເປັນຕ່ອງໂສ້ເຊື່ອມໂຍງເຫດການຕ່າງໆທີ່ຖືກອອກແບບໄວ້ເພື່ອກີດກັນພາກປະຊາສັງຄົມ ແລະ ອິດສະລະພາບໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນໃນລາວ,” ອາບບອດໄດ້ກ່າວໄວ້.
“ສາກົນຄວນນຳໃຊ້ທຸກກາລະໂອກາດໃນການຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວສົ່ງຕົວສົມບັດ ສົມພອນຄືນ ແລະ ເຄົາລົບສິດເສລີພາບໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ, ການເປັນສະມາຄົມ, ແລະ ການຊຸມນຸມແບບສັນຕິ.”