ວິທະຍຸເອເຊຍເສລີ: 17 ທັນວາ 2024
ຄົບຮອບ 12 ປີ ທີ່ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຖືກບັງຄັບ ຫາຍສາບສູນ
ໃນວາລະຄົບຮອບ 12 ປີ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຖືກລັກພາຕົວ ແລ້ວຫາຍສາບສູນ ນັ້ນ, ພັນລະຍາ ຂອງທ່ານ ແລະ ໂຕແທນ ອົງການສາກົນ ດ້ານສິດທິມະນຸດ ຍັງສືບຕໍ່ຮ້ອງຂໍ ໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ທຳການສືບສວນ-ສວບສວນ ຢ່າງເອົາໃຈໃສ່. ສະເຫນີໂດຍ ເພັດສະຫຍາມ.
ທ່ານນາງ ອຶ້ງ ຊຸ່ຍ ເມັ້ງ, ພັນລະຍາຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ອະທິບາຍຄລິບວີດີໂອກ້ອງວົງຈອນປິດ ທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ລົດຈີ໊ບທີ່ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຂັບມານັ້ນ ຖືກຢຸດຢູ່ທີ່ປ້ອມຍາມຕຳຫຼວດ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ນີ້ແມ່ນເປັນຄັ້ງສຸດທ້າຍທີ່ມີຄົນເຫັນ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ.
12 ປີແລ້ວ ທີ່ລັດຖະບານລາວ ບໍ່ເຄີຍລາຍງານຄວາມຄືບໜ້າ ໃນການສືບສວນ-ສອບສວນ ກໍລະນີການຖືກບັງຄັບໃຫ້ສູນຫາຍ ຂອງທ່ານສົມບັດ ສົມພອນ ໃຫ້ສະມາຊິກຄອບຄົວ ແລະໝູ່ເພື່ອນຂອງລາວໄດ້ຮັບຮູ້, ດັ່ງ ທ່ານນາງ ອຶ້ງ ຊຸ່ຍ ເມັ້ງ ກ່າວໃນກອງປະຊຸມ ການຖືກບັງຄັບໃຫ້ຫາຍສາບສູນ, ການລອຍນວນພົ້ນຜິດ ແລະ ການລະເມີດສິດໃນລາວ.
ໃນວາລະຄົບຮອບ 12 ປີ ການຫາຍສາບສູນໄປຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຈັດຂຶ້ນທີ່ ສະມາຄົມຜູ້ສື່ຂ່າວຕ່າງປະເທດແຫ່ງປະເທດໄທ ທີ່ນະຄອນຫຼວງບາງກອກ ໃນມື້ວັນທີ 16 ທັນວາ ປີ 2024 ນີ້.
“ລັດຖະບານບໍ່ເຄີຍບອກ ຄວາມຄືບໜ້າກັບຂ້າພະເຈົ້າໂດຍກົງ ທີ່ລັດຖະບານລາວບອກວ່າ ຈະສືບສວນຄະດີຕໍ່ໄປນັ້ນ ທັງໝົດເກີດຂຶ້ນໃນຮູບແບບທາງການທູດ ເຊັ່ນ ຕອນທີ່ທູດຈາກສະຫະພາບຢູໂຣບ ຖາມວ່າ ເກີດຫຍັງຂຶ້ນກັບສົມບັດ ເພິ່ນກໍຕອບພຽງຕອນນັ້ນ ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ເຄີຍໄດ້ຮັບລາຍງານວ່າ ເກີດຫຍັງຂຶ້ນກັບສົມບັດຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດໂດຍຕົງຈັກຄົນ.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ ປະເທດລາວໄດ້ຮັບຂໍ້ສະເໜີແນະ ຈາກການທົບທວນສະຖານະການສິດທິມະນຸດ (Universal Periodic Review: UPR) ຄັ້ງທີ 2 ແລະ 3 ຕາມຂະບວນການສະພາສິດທິມະນຸດຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ເຊິ່ງທັງ 2 ຄັ້ງ ໄດ້ມີການສະແດງຄວາມກັງວົນ ຕໍ່ກໍລະນີການຫາຍສາບສູນຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ການປະຕິບັດຕົວຈິງ ໃນການພະຍາຍາມສືບສວນ-ສອບສວນ ລວມເຖິງການຂໍໂທດຕໍ່ຄອບຄົວຂອງລາວຍັງບໍ່ເຄີຍເກີດຂຶ້ນ ອີງຕາມຄຳເວົ້າຂອງ ທ່ານນາງ ອັງຄະນາ ນີລະໄພຈິດ ອາດີດສະມາຊິກຄະນະເຮັດວຽກດ້ານການຖືກບັງຄັບໃຫ້ຫາຍສາບສູນຂອງສະຫະປະຊາຊາດ (WGEID) ທີ່ກ່າວຕໍ່ວິທະຍຸເອເຊັຽເສຣີ.
“ກໍຮັບຂໍ້ສະເໜີແນະເນາະ ກໍລະນີຂອງອ້າຍສົມບັດກໍຮັບ ແຕ່ຖາມແລ້ວມີຫຍັງຕໍ່ ກໍບໍ່ມີການສືບສວນ-ສອບສວນ ບໍ່ມີການຢຽວຢາຄອບຄົວ ຢ່າງໜ້ອຍທີ່ສຸດ ການຂໍໂທດຕໍ່ຄອບຄົວ ຈະຜິດຫຼືບໍ່ຜິດ ລັດຖະບານກໍຄວນຂໍໂທດ ເພາະວ່າອ້າຍສົມບັດຫາຍໄປໜ້າປ້ອມຍາມຕຳຫຼວດ ຄືຮັບຂໍ້ສະເໜີແນະ ແຕ່ບໍ່ເຮັດຕາມ.”
ທ່ານສຸນັຍ ຜາສຸກ ທີ່ປຶກສາດ້ານສິດທິມະນຸດຂອງອົງການ Human Rights Watch ປະຈຳປະເທດໄທແລະລາວ ກ່າວວ່າ ປະເທດທີ່ມີຄວາມຮ່ວມມືກັບລັດຖະບານລາວໃນຫຼາຍດ້ານ ຢ່າງສະຫະພາບຢູໂຣບ ແລະປະເທດອອສເຕຣເລຍ ກໍບໍ່ໄດ້ກົດດັນລັດຖະບານລາວ ເລື່ອງການລະເມີດສິດທິມະນຸດໃນລາວ ລວມເຖິງກໍລະນີຂອງທ່ານສົມບັດ ຢ່າງຈິງຈັງຈັກເທື່ອ.
“ເວລາຈະກົດດັນລາວ ກໍບໍ່ມີໃຜກົດດັນລາວຢ່າງຈິງຈັງ ບໍ່ວ່າຈະເປັນສະຫະພາບເອີໂຣບກໍດີ ອອສເຕຣເລຍກໍດີ ເຊິ່ງເປັນປະເທດທີ່ມີກອບດ້ານຄວາມຮ່ວມມືສິດທິມະນຸດກັບລາວ ກໍບໍ່ເຄີຍໄດ້ໃຊ້ກົນໄກນີ້ໃນການຮຽກຮ້ອງຮູບປະທຳ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຢ່າງແທ້ຈິງ ກໍເໝືອນກັບແຄ່ເວົ້າໄປ ເປັນພິທີການວ່າໄດ້ເວົ້າແລ້ວ ແຕ່ເລື່ອງການຕິດຕາມຜົນ ບໍ່ເກີດຂຶ້ນ.”
ໃນວາລະຄົບຮອບ 12 ປີ ເຮັດໃຫ້ 78 ອົງກອນພາກປະຊາສັງຄົມ ແລະອີກ 14 ບຸກຄົນທີ່ເຮັດວຽກ ແລະເຄື່ອນໄຫວດ້ານສິດທິມະນຸດ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການແກ້ໄຂກໍລະນີຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ແລະທົບທວນສະຖານະການສິດທິມະນຸດ (Universal Periodic Review: UPR) ຄັ້ງທີ 4 ຂອງລາວ ເຊິ່ງມີກຳນົດ ໃນເດືອນເມສາ-ພຶດສະພາ ປີ 2025 ນີ້ ທີ່ນະຄອນເຈນີວາ ປະເທດສະວິດເຊີແລນ.