ວິທະຍຸເອເຊຍເສລີ: 10 ທັນວາ 2024
ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ, ນັກພັດທະນາຊຸມຊົນດີເດັ່ນ ຂອງລາວ, ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ ສູນອົບຮົມຮ່ວມພັດທະນາ ທີ່ມີຊື່ຫຍໍ້ວ່າ ສູນປາແດກ, ເຊິ່ງຖືກບັງຄັບ ໃຫ້ຫາຍສາບສູນ ຢູ່ກາງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໃນມື້ວັນທີ 15 ທັນວາ 2012, ເຖິງວັນທີ 15 ທັນວາ 2024 ນີ້ ກໍຄົບຮອບ 12 ປີ.
ຕະຫຼອດໄລຍະ ການຫາຍສາບສູນ, ທາງຄອບຄົວ ຍາດພີ່ນ້ອງ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນ ຂອງທ່ານ ກໍໄດ້ພະຍາຍາມຕິດຕາມຫາ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ຊີ້ແຈງຄວາມຈິງ ກ່ຽວກັບຊາຕາກໍາ ຂອງທ່ານ ແຕ່ກໍບໍ່ເຄີຍໄດ້ຮັບຄໍາຕອບ ຫຼືເປັນຍ້ອນວ່າ ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ບໍ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈສອບສວນ ມີແຕ່ປະຕິເສດ ຄວາມຮັບຜິດຊອບທຸກຢ່າງ, ມີແຕ່ຫາຂໍ້ອ້າງ. ດັ່ງທີ່ທ່ານ ຟີລ ໂຣເບີດສັນ (Phil Robertson) ຜູ້ອຳນວຍການ ອົງການຜູ້ສະໜັບສະໜູນ ສິດທິມະນຸດ ແລະ ແຮງງານເອເຊຍ ( Asia Human Rights and Labor Advocates – AHRLA) ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 12 ທັນວ່ານີ້ວ່າ:
“ເວົ້າໄດ້ເຕັມປາກວ່າ ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ບໍ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈ ທີ່ຈະສອບສວນໃດໆ ຂອງ ສົມບັດ ສົມພອນ. ຕອນນີ້, ກໍປະຕິເສດໝົດ ຕອນນີ້, ກໍຍົກຂໍ້ອ້າງດ້ວຍວ່າ ອາດຈະເປັນເລື່ອງຊູ້ສາວ ອາດຈະມີເລື່ອງທຸລະກິດ, ແຕ່ທຸກຄົນກໍຮູ້ວ່າ ຄັ້ງສຸດທ້າຍ ທີ່ທຸກຄົນເຫັນທ່ານ ສົມບັດ ຢູ່ກັບເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດ ທີ່ຈຸດກວດ ຂອງຕໍາຫຼວດ ທີ່ວຽງຈັນ.”
ທີ່ຜ່ານມາ, ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ລັດຖະບານຕ່າງປະເທດ ແລະ ອົງການສິດທິມະນຸດ ຫຼາຍອົງການ ໃນທົ່ວໂລກ ກໍໄດ້ສະແດງຄວາມເປັນຫ່ວງ ນໍາທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ທີ່ຖືກບັງຄັບ ໃຫ້ຫາຍສາບສູນ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ສືບສວນສອບສວນຫາ ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນ.
ທ່ານ ໂວລເກີ ເທີກ Volker Türk, ຂ້າຫລວງໃຫຍ່ ສະຫະປະຊາຊາດ ດ້ານສິດທິມະນຸດ ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມລາວ ຢ່າງເປັນທາງການ ໃນມື້ວັນທີ 6 ແລະ ວັນທີ 7 ມິຖຸນາ ທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ດໍາເນີນການສືບສວນສອບສວນ ກໍລະນີການບັງຄັບບຸກຄົນ ໃຫ້ຫາຍສາບສູນ ຕໍ່ໄປ ເຊັ່ນ ກໍລະນີຂອງທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ, ຊຶ່ງຄອບຄົວຂອງທ່ານ ຍັງຕ້ອງໄດ້ຊອກຫາຄວາມຈິງ ແລະ ຄວາມຍຸຕິທໍາ ເພື່ອໃຫ້ຄອບຄົວຂອງທ່ານ ຮູ້ເຖິງຄວາມຄືບໜ້າ ຢູ່ສະເໝີ.
ແຕ່ທ່າທີ ຂອງລັດຖະບານລາວ ກໍຍັງຄືເກົ່າ ຄືບໍ່ຕ້ອງຊີ້ແຈງ ກ່ຽວກັບກໍລະນີດັ່ງກ່າວ ໃຫ້ສາທາລະນະຮູ້ວ່າ ເກີດຫຍັງຂຶ້ນ ກັບທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ. ດັ່ງທີ່ທ່ານ ຟີລ ໂຣເບີດສັນ ກ່າວຕື່ມວ່າ:
“ໂວລເກີ ເທີກ, ມາຍົກປະເດັນ ເມື່ອເຂົາມາທີ່ວຽງຈັນ ແຕ່ເຂົາ (ລັດຖະບານ) ບໍ່ພ້ອມທີ່ຈະເວົ້າອອກມາວ່າ ເກີດຫຍັງຂຶ້ນແທ້, ເຊິ່ງກໍຍັງປະຕິເສດຢູ່, ແຕ່ວ່າເຮົາກໍດີໃຈ ທີ່ ໂວລເກີ ເທີກ, ຍົກປະເດັນຂອງທ່ານ ສົມບັດ ເພາະວ່າ ມັນໃຫ້ລັດຖະບານລາວ ເຫັນວ່າ ເລື່ອງນີ້ ຈະບໍ່ຫາຍໄປ ມີຄົນທີ່ຕິດຕາມໄປຕະຫຼອດ ຈົນກວ່າໄດ້ຮູ້ຄວາມຈິງວ່າ ເກີດຫຍັງຂຶ້ນ ກັບທ່ານ ສົມບັດ.”
ການບັງຄັບທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ໃຫ້ຫາຍສາບສູນ ສ້າງບັນຍາກາດ ຂອງຄວາມຢ້ານກົວ ໃຫ້ພາກປະຊາສັງຄົມ ໃນລາວຫຼາຍ, ຊຶ່ງປັດຈຸບັນ ບໍ່ກ້າ ທີ່ຈະເວົ້າເຖິງ ກໍລະນີດັ່ງກ່າວ ຍ້ອນລັດຖະບານລາວ ຈໍາກັດສິດເສລີພາບ ໃນການສະແດງອອກ ຈົນກາຍເປັນ ເລື່ອງປົກກະຕິແລ້ວ ຢູ່ລາວ. ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ພາກປະຊາສັງຄົມ ທ່ານນຶ່ງ ກ່າວວ່າ:
“ເລີ່ມກາຍເປັນ ເລື່ອງປົກກະຕິແລ້ວເນາະ ຜູ້ໃດກໍບໍ່ຢາກເວົ້າ ເພາະວ່າ ເວົ້າມາແຕ່ລະປີ ກໍບໍ່ມີຫຍັງດີຂຶ້ນ ປ່ຽນແປງ, ຫັ້ນນ່າ. ພາກປະຊາສັງຄົມ ກໍເຂົ້າໃຈວ່າ ມັນກະຊິແກ້ໄຂຫຍັງບໍ່ໄດ້ ເວົ້າຫຍັງໄປ ໃນວົງກວ້າງ ກໍບໍ່ລົມແລ້ວ ດຽວນີ້.”
ນອກຈາກກໍລະນີທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ແລ້ວ, ກໍຍັງມີກໍລະນີ ຂອງນາງ ຮວຍເຮືອງ ໄຊຍະບູລີ ຫຼື ນາງ ໝວຍ, ຜູ້ກ້າປາກ ກ້າເວົ້າຄວາມເປັນຈິງ ກ່ຽວກັບບັນຫາຕ່າງໆ ທີ່ເກີດຂຶ້ນ, ແຕ່ຖືກທາງການລາວ ຕັ້ງຂໍ້ຫາໃສ່ວ່າ ໂຄສະນາ ຕໍ່ຕ້ານທາງການ ສປປລາວ, ວິພາກວິຈານ ການເຮັດວຽກ ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດ ທີ່ຫຼ້າຊ້າ ໃນການຊ່ອຍເຫຼືອ ຜູ້ປະສົບໄພນໍ້າຖ້ວມ ຍ້ອນເຂື່ອນໄຟຟ້າ ເຊປຽນ-ເຊນໍ້ານ້ອຍ ແຕກ ແລະ ກໍລະນີຂອງທ້າວ ໂຈເຊັບ ອັກຄະຣະວົງ, ນັກເຄື່ອນໄຫວ ທາງສັງຄົມລາວ ທີ່ຕອນນີ້ ລີ້ໄພການເມືອງ ຢູ່ທີ່ປະເທດຝຣັ່ງ ເວົ້າງ່າຍໆ ກໍຄືທາງການລາວ ເຮັດແບບ ຕີນຊ້າງຢຽບປາກນົກ. ດັ່ງປະຊາຊົນ ຢູ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຜູ້ໜຶ່ງ ເວົ້າວ່າ:
“ກໍສ່ວນຫຼາຍ ກໍແນວນີ້ແຫຼະ. ເວົ້າງ່າຍໆ ກໍຕີນຊ້າງຢຽບປາກນົກ, ວ່າຊັ້ນສາ. ຕີນຊ້າງມັນໃຫຍ່ ແມ່ນຕິຫວະ, ຢຽບປາກນົກໄປແລ້ວ ເວົ້າຫຍັງໄດ້ ກໍເບິ່ງເດ, ສາວ ໝວຍ ລາວເວົ້າຫຼາຍ ລາວກໍຍັງເຂົ້າຄຸກ. ທ່ານ ໂຈເຊັບ ກໍຊິໜີໄປຢູ່ຝຣັ່ງບໍ່.”
ເວົ້າສະເພາະ ກໍລະນີທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ, ຕະຫຼອດໄລຍະເວລາ ທີ່ຜ່ານມາ ເພື່ອຂໍຮູ້ກ່ຽວກັບຄວາມຄືບໜ້າ ຂອງການສືບສວນສອບສວນຫາ, ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ກໍໄດ້ພະຍາຍາມ ຕິດຕໍ່ໄປຍັງ ທັງກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ຂອງ ສປປລາວ, ແຕ່ໄດ້ຮັບຄໍາຕອບ ພຽງແຕ່ວ່າ ບໍ່ຮູ້-ບໍ່ຈັກ.
ວັນທີ 15 ທັນວາ ຂອງທຸກປີ ນັບຕັ້ງແຕ່ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຖືກລັກພາໂຕ ແລ້ວຫາຍສາບສູນໄປນັ້ນ, ຄອບຄົວ ແລະ ຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ຂອງທ່ານ ກໍເຮັດບຸນ ແລະ ຫຼາຍອົງການຈັດຕັ້ງທາງສັງຄົມ ໃນໂລກ ກໍຈັດງານ ລະນຶກເຖິງທ່ານ ແລະ ທັງຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ລັດຖະບານ ສປປລາວ ເປີດເຜີຍຄວາມຄືບໜ້າ ໃນການຊອກຫາທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ແລະ ໃນປີນີ້ ກໍຈະຈັດ ຄືດັ່ງແຕ່ລະປີ ທີ່ຜ່ານໆມາ.